ORIGINAL_ARTICLE
اعتیاد، طرد اجتماعی و کارتن خوابی در شهر تهران؛ پژوهشی کیفی
کارتن خوابی پدیده ای است که سابقه زیادی در کشور ما ندارد و در چند سال اخیر توجه عمومی را به خود جلب کرده است. این مطالعه با روش تحقیق کیفی و با استفاده از رویکرد "مسیر بی خانمانی" به جستجوی علل و ریشه های کارتن خوابی در شهر تهران پرداخته است. داده های این تحقیق از مصاحبه های عمیق با سی و دو کارتن خواب مرد شهر تهران بدست آمده و با استفاده از روش تئوری مبنایی مراحل کار تدوین و نتایج تحلیل شدهاند. نتایج نشان میدهد سه مساله مهم اعتیاد به مواد مخدر، ناتوانیهای جسمی و روانی و عدم تطابق با محیط پس از مهاجرت از عوامل تسهیل کننده ورود افراد به مسیر بی خانمانی هستند.
https://ijsp.ut.ac.ir/article_22692_0433be6da18584bc62b21015f3a3e619.pdf
2011-02-20
اعتیاد
تئوری مبنایی
طرد اجتماعی
کارتنخوابی
مسیر بیخانمانی
رحمت الله
صدیق سروستانی
sedighsarvestani@gmail.com
1
استاد گروه جامعه شناسی
AUTHOR
آرش
نصراصفهانی
nasresfahani@ut.ac.ir
2
دانشجوی دکتری جامعه شناسی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اعتیاد به مثابه بیماری؛ نگرش نمونه ای از ساکنان شهر تهران نسبت به بیماری انگاری اعتیاد
به رغم آن که از چند سال گذشته نگرش بیمارانگارانه به اعتیاد مورد توجه اندیشمندان علوم اجتماعی و مدیران اجرایی قرار گرفته اما به نظر میرسد بخش قابل توجهی از مردم هنوز اعتیاد را جرم میدانند و نه بیماری. مقاله حاضر با تکیه بر نظریه پزشکی شدن انحراف و با هدف شناسایی نگرش مردم در مورد اعتیاد و عوامل مرتبط با آن انجام شده است. گرد آوری اطلاعات براساس نظرخواهی از 323 نفر از شهروندان تهرانی صورت گرفته است. نتایج نشان میدهد فقط 25 درصد از پاسخگویان بطورکامل موافق نگرش درمانی هستند. در مجموع رشد نگرش های نوگرایانه، افزایش آگاهی، نگرش مثبت به تشکل های مدنی فعال در زمینه درمان و حمایت از معتادان، تحصیلات بالاتر و ارتقاء پایگاه اقتصادی اجتماعی افراد امکان پذیرش اعتیاد به عنوان بیماری را بیشتر میکند.
https://ijsp.ut.ac.ir/article_22693_502bdcffa39fc367d548fa96ca2b85d8.pdf
2011-02-20
اعتیاد
انحرافات اجتماعی
پزشکی شدن انحراف
نگرش درمان محور به اعتیاد
نگرش های نوگرایانه
فاطمه
جواهری
javaherm@yahoo.com
1
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تربیت معلم
AUTHOR
سید حسین
سراج زاده
serajsh2@yahoo.com
2
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تربیت معلم
AUTHOR
فریق
میرو قشلاق
mfarigh@yahoo.com
3
کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه تربیت معلم
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه ای کیفی در شناخت هنجارهای تسهیل کننده مصرف مواد اعتیادآور در میان خرده فرهنگ های قومی ایران
مقاله حاضر به روش کیفی و با استفاده از تکنیکهای مصاحبه، مشاهده و بررسی اسناد و مدارک مکتوب و ادبیات شفاهی مرسوم در مورد مصرف مواد در صدد است تا هنجارهای تسهیل کننده مصرف مواد را در میان پنج خرده فرهنگ بزرگ قومی ایران (در قالب 10 استان) را بررسی کند. به منظور شناخت هنجارهای تسهیل کننده مصرف مواد اعتیاد آور در میان خرده فرهنگها سه حوزه مورد تاکید و هنجارهای موجود در هر یک از این حوزه های مورد مطالعه قرار گرفت.: 1- توصیه-های دارویی و درمانی، 2- باورهای عامیانه و جملات و ضربالمثلها و 3- آداب و رسوم خاص. بر اساس یافتهها در هر سه حوزه مشخص شده در میان همه خرده فرهنگهای مورد بررسی هنجارهایی وجود دارد که تسهیل کننده مصرف مواد مخدر هستند.
https://ijsp.ut.ac.ir/article_22694_1004a24621fc4181da8352a35fba7386.pdf
2011-02-20
باورهای فرهنگی
تسهیل اعتیاد
خردهفرهنگ قومی
مصرف مواد مخدر
مطالعه کیفی
صلاح الدین
قادری
salahaldin_gh@yahoo.com
1
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد هشتگرد
AUTHOR
علیرضا
محسنی تبریزی
mohseni@ut.ac.ir
2
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه ویژگی های شخصیتی، احساسات عاطفی و ابراز رضایت از همسر در زنان شوهر معتاد و زنان شوهر سالم
هدف از پژوهش حاضر مقایسه ویژگی های شخصیتی، احساسات عاطفی و روابط با همسر در زنان همسر معتاد و زنان همسر سالم است. این پژوهش به روش مقطعی (علی مقایسه ای) بین دو گروه زنان همسر معتاد و زنان هسر سالم انجام شد. در کل 400 نفر از زنان (200 زن همسر معتاد و 200 زن همسر سالم) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد احساسات منفی از قبیل بدگمانی و بی اعتمادی، حقارت و ناتوانی، خجالت و شرمندگی، ترس و نگرانی، عدم امنیت، ناامیدی و پرخاشگری زنان همسر معتاد نسبت به زنان همسر سالم بیشتر است. زنان همسر معتاد از پایداری هیجانی و وظیفه شناسی کمتری نسبت به زنان همسر سالم برخوردارند، همچنین زنان همسر معتاد از حضور همسر در منزل، حمایت عاطفی، حمایت اقتصادی و رضایت جنسی از همسر ابراز رضایت کمتری داشتند.
https://ijsp.ut.ac.ir/article_22695_3cf7b29b55be15c377ab8d87f1c4f334.pdf
2011-02-20
احساسات عاطفی
پرخاشگری
زنان همسر معتاد
مواد مخدر
ویژگیهای شخصیتی
رؤیا
نوری
1
کارشناس ارشد جامعه شناسی
AUTHOR
حسن
رفیعی
2
روانپزشک و MPH، استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
AUTHOR
مهدی
اکبریان
3
کارشناس ارشد رفاه اجتماعی، گروه مدیریت رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
AUTHOR
هومان
نارنجی ها
4
پزشک عمومی و MPH
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
عوامل جامعه شناختی موثر بر مصرف سیگار در بین زنان و دختران شهر تهران
پرسش عمده تحقیق حاضر بررسی علل اجتماعی مصرف سیگار در بین زنان و دختران بالای 13 سال در سطح شهر تهران است. مبنای نظری این مقاله را نظریههای گیدنز، سادرلند و برایت وایت و گزینش عقلانی، تشکیل میدهند. این تحقیق، با روش پیمایش که با حجم نمونه 347 نفر و با پرسشنامه در شهر تهران انجام شده است. نتایج مدل تحقیق نشان میدهد که شش متغیر واکنش اجتماعی، عاملیت، هنجارشکنی، رهایی از فشار عصبی، سیگاری بودن همسر و ریسک به طور همزمان بر مصرف پنهانی سیگار مؤثرند و تعداد سیگار مصرفی، همزمان با واکنش شرمندهساز و سنتگرایی در ارتباط است.
https://ijsp.ut.ac.ir/article_22696_6c0b68fba2d07039c1e513170c2618b2.pdf
2011-02-20
آسیبهای اجتماعی
تهران
زنان
سیگار
مسائل اجتماعی
علی اصغر
سعیدی
saeidi2@ut.ac.ir
1
1دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه
AUTHOR
شکوه
دیباجی فروشانی
shokodibaji2@yahoo.com
2
2کارشناس ارشد مطالعات اجتماعی زنان
AUTHOR
سید احمد
فیروزآبادی
afirouzabadi2@ut.ac.ir
3
استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ساخت اجتماعی اعتیاد در ایران
اعتیاد از جمله مسائل اجتماعی در ایران است که در دهههای گذشته در ساخت اجتماعیاش دگرگونیهایی ایجاد شده است. موضوع تحقیق حاضر، چگونگی ساختیابی اجتماعی اعتیاد در ایران است. در این تحقیق به منظور تحلیل این موضوع، از مدل نظری واقعگرایی تحلیلی استفاده شده است. نظریهی اساسی در این مدل، نظریهی ارادهگرایانه کنش است که پارسونز در دورهی نخست تلاش نظریش آن را بسط و توضیح داد. روش اصلی نیز تحلیل ثانویه است. مبنای تأمین دادهها به منظور تحلیل، دادههای پژوهشهای کلان و عمدتاً ملّی است که پیش از این صورت گرفته است. بر اساس مدل مذکور و با استفاده از روش تحلیل ثانویه، ابعاد عینی مورد بررسی قرار گرفته و الگوی تغییر مصرف و توزیع در ایران توضیح داده شده است. همچنین ابعاد ذهنی و الگوی تغییر نگرشی در خصوص اعتیاد نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
https://ijsp.ut.ac.ir/article_22697_e00a908a6b907702c1e61aafb1d8a2e7.pdf
2011-02-20
اعتیاد
الگوی توزیع مواد
الگوی مصرف مواد
تغییر اجتماعی
ساخت اجتماعی
محمدتقی
کرمی
mt_karami@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
سیدمهدی
اعتمادیفرد
etemady2@ut.ac.ir
2
دانشجوی دکتری جامعهشناسی نظری- فرهنگی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
روشهای غیر مستقیم برآورد تعداد مصرفکنندگان مواد مخدر
این مقاله به معرفی روشهای برآورد تعداد مصرفکنندگان مواد مخدر میپردازد. مصرفکنندگان مواد مخدر را میتوان به عنوان یک جمعیت پنهان در نظر گرفت، زیرا شناسایی و دسترسی به آنها دشوار است. بنابراین، مطالعهی ویژگیهای مصرفکنندگان و تعداد آنها مستلزم به کار گرفتن روشهای خاصی است. استفاده از پیمایش عمومی برای برآورد جمعیت هدف مصرفکنندگان مواد مخدر با مشکلات تورش مشاهده و انتخاب است. متخصصان روشهای غیرمستقیمی را برای برآورد حجم جمعیتهای پنهان ابداع کردهاند. روش ضریبی و روش صید- صید مجدد (نمونه- نمونه مجدد) دو روش عمده از روشهای غیر مستقیم هستند که در برآورد تعداد مصرفکنندگان مواد مخدر هم کاربرد دارند. این روش ها غیرمستقیم هستند زیرا به جای مراجعهی مستقیم به اعضای جمعیت مورد بررسی، بر فهرستهای متشکل از نامهای ثبتشدهی اعضای جمعیت پنهان مبتنی هستند. مقالهی حاضر به معرفی این دو روش میپردازد.
https://ijsp.ut.ac.ir/article_22698_30fc81ae69f53cde6fc653247322a2cc.pdf
2011-02-20
تکنیک ضریبی
جمعیتهای پنهان
روش صید- صید مجدد
روشهای برآورد
مصرفکنندگان مواد مخدر
علیرضا
تاجداری
artajdari@yahoo.com
1
استادیار جامعهشناسیِ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،
AUTHOR
محمد علی
زکریایی
hamrair2@gmail.com
2
کارشناس ارشد جامعه شناسی و پژوهشگر مسائل اجتماعی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تاثیر خانواده، دوستان و محله بر مصرف مواد مخدر
مطالعه حاضر تلاش دارد تا با اتکاء به تئوریهای کنترل اجتماعی، یادگیری و بومشناسی انسانی به بررسی تاثیر آسیبزایی محله، کنترل خانوادگی، انسجام خانوادگی، حساسیت خانواده به مصرف مواد مخدر توسط فرزندان، و تاثیر داشتن دوستان کجرو بر مصرف مواد مخدر بپردازد. جامعه آماری این مطالعه نوجوانان و جوانان 15 تا 29 مراکز شهرستان های استان مرکزی و حجم نمونه 4000 بوده، اطلاعات با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است و با استفاده از نرم افزار لیزرل تحلیل شده است. نتایج نشان میدهد که تاثیر دوستان کجرو و دارای تجربه مصرف مواد مخدر بیش از سایر عوامل بوده است. متغیر انسجام فقط بطور مستقیم تاثیر گذار بوده و تاثیر آسیب زایی محله عمدتاً از طریق دوستان و تاثیر مستقیم آن اندک بوده است.
https://ijsp.ut.ac.ir/article_22699_90fa7dcac201ba87ad74252aadec4f2d.pdf
2011-02-20
آسیب زایی محله
انسجام خانوادگی
بوم شناسی انسانی
کنترل خانوادگی
مواد مخدر
ایرج
فیضی
iraj_faizi2@yahoo.com
1
عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی واحد تربیت معلم، دانشجوی دکتری بررسی مسائل اجتماعی دانشگاه تهران
AUTHOR
یحیی
علی بابایی
2
استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
AUTHOR
محمد مهدی
رحمتی
3
استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اقتصاد موادمخدر ـ برآورد هزینه در ایران
در مورد برآورد هزینههای مواد مخدر در ایران گرچه دستگاههای مختلف فعال در این امر به فراخور حوزه تحت پوشش خود اقداماتی انجام دادهاند و ستاد مبارزه با مواد مخدر در برخی مقاطع زمانی برآوردهایی را در این خصوص منتشر کرده است، ولی هیچگاه این برآوردها همانند دیگر کشورها به صورت نظاممند و مبتنی بر روششناسی مشخص انجام نشده است. این مقاله ضمن بررسی برآوردهای پیشین، با استناد به روشی تحت عنوان گروههای اجتماعی پرداخت کننده هزینهها، در سطح کلان، و همچنین با استفاده از متدولوژی گروه لوین در اقتصاد مواد مخدر ایالات متحده امریکا، در سطح محاسبات خرد، به برآورد هزینههای گروههای مختلف مصرفکنندگان، غیر مصرفکنندگان (جامعه) و دولت پرداخته است. افزون بر این، با تقسیم بندی هزینهها به هزینههای مستقیم، غیر مستقیم و جنبی، هر یک از انواع هزینه را متاثر از شیوه پرداخت، طبقه بندی کرده است.
https://ijsp.ut.ac.ir/article_22700_b0a90d77e728823c0cb33d31ce6404f4.pdf
2011-02-20
اقتصاد مواد مخدر
برآورد هزینههای موادمخدر
هزینههای جامعه
هزینههای دولت
هزینههای مستقیم و جنبی و غیر مستقیم
هزینههای مصرف کنندگان
حسین
مختاریان
hmokhtareyan@yahoo.com
1
کارشناس ارشد سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
AUTHOR
علی
هاشمی
alih36@gmail.com
2
دکترای مدیریت و رئیس کمیته مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام
AUTHOR