مطالعه کیفی تجربه‌زیسته اعتیاد به ماری‌جوآنا در میان دانشجویان شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات فرهنگی دانشکده رفاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی، فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تجربه­زیسته اعتیاد به ماری­جوآنا در میان دانشجویان شهر تهران می­باشد. در این پژوهش اطلاعات 12 تن از وابستگان به ماده ماریجوآنا به وسیله مصاحبه و  مشاهده مشارکتی به مدت 1 سال و چهار ماه جمع­آوری گشته است و داده­های جمع­آوری شده بوسیله روش پدیدارشناسی تفسیری تحلیل و تفسیر گردیده است. نتایج پژوهش در 4 مضمون اصلی جایگاه خانواده و خویشاوندان در کاهش یا افزایش گرایش به مواد مخدر، عوامل مؤثر در گرایش به تجربه کردن مواد مخدر، تأثیرات روحی و روانی ناشی از اعتیاد به ماری­جوآنا، عوامل کنشی و رفتاری ناشی از مصرف ماری­جوآنا و 25 مضمون فرعی شامل سابقه اعتیاد در اعضای خانواده، عدم نظارت کافی در دوران نوجوانی و جوانی، عدم توجه لازم به حضور پدر در فرایندی تربیتی نوجوان، خشونت خانوادگی، قبح اجتماعی رفتارهای متعارض با ارزشهای دینی در خانواده، همراهی خویشاوندان در ناهنجارهای اجتماعی، اعتیاد اقوام و خویشان به مثابه محرک در مصرف مواد، کنترل مصرف مواد به علت وابستگی عاطفی به والدین، استفاده از فیلم و آهنگ با محتوای اعتیاد، مهیا بودن مکانی مناسب، همراهی دوستان و خویشاوندان در مصرف مواد، گرایش به مواد مخدر به دلیل فرار از مشکلات، اعتیاد به ماری­جوآنا به علت کسب لذت، از بین رفتن احساسات و عواطف، کاهش روابط اجتماعی، کسب لذت فقط از طریق مواد مخدر، گرایش شدید به تجربه کردن مواد مخدر دیگر، عدم توان ترک، شجاعت و تهور کاذب، آشفتگی در هنگام خوابیدن، افزایش تدریجی مصرف مواد، ایجاد توهم، آهنگ، رقصیدن، سکوت، خنده شدید، وراجی می­باشد. نتایج حاکی از آن است که عوامل اجتماعی از جمله خانواده ، خویشاوندان و مصرف محصولات فرهنگی در جریان اعتیاد بسیار تأثیرگذار می‌باشد. افزون بر این دانشجویان درک درستی از عواقب حاصل از مصرف ماری جوآنا ندارند و می‌پنداشتند که مشکلی برای آن­ها پیش نخواهد آمد در صورتی که مصرف­کنندگان دچار مشکلات متعدد فیزیکی و روانی شده­اند.

کلیدواژه‌ها


-         ابادینسکی، هوارد (1384) مواد مخدر نگاهی اجمالی، محمد علی زکریایی. تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ
-         اعزازی، شهلا (1380). بررسی مسائل اجتماعی ایران، تهران: نشر دانشگاه پیام نور
-         بروس کوثن (1385). درآمدی به جامعه شناسی، محسن ثلاثی، تهران: توتیا
-         حسینی، علیرضا (1392) چگونگی بازنمایی آسیب­های اجتماعی کودکان و نوجوانان در مستندهای اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران، علوم اجتماعی، 20 (60)، 85-128
-         خدایاری، ؛یونسی، جلیل؛ فیضی برناجی، آزاده (1395). مدلیابی عوامل نگرش نسبت به اعتیاد به مواد مخدر در بین دانشجویان شهر تهران، اعتیاد پژوهی، 37 (10)، 27–42.
-         خدایاری‌فرد، محمد؛ شهابی، روح­الله؛ اکبری زرادخانه، سعید (1388). دین­داری، خود کنترلی و گرایش به مصرف مواد در دانشجویان، فصلنامه رفاه اجتماعی، 34 (9)، 115–130.
-         رئیسی، ‌فاطمه؛ انیسی، جعفر؛ یزدی، سیده منوره؛ زمانی، مریم؛ رشیدی سمیه (1387). مقایسه سلامت روان و شیوه‌های فرزندپروری در بین افراد معتاد و غیر معتاد، علوم رفتاری, 3 (2), 33–42.
-         صالحی، ایرج . (1371). زنجیره‌های اعتیاد.، تهران: آوای نور.
-         صدیق سروستانی، رحمت الله؛ قادری، صلاح الدین (1387). هنجارهای تسهیل کننده مصرف مواد مخدر خرده فرهنگ­های قومی در ایران، دانش انتظامی، 39، 85 -103
-         کوثری، مسعود (1382) آنومی اجتماعی و اعتیاد به مواد مخدر، اعتیاد پژوهی،5، 13 -30
-         مشکانی، محمدرضا؛ مشکانی، زهرا سادات (1381) سنجش تاثیر عوامل درونی و بیرونی خانواده بر بزهکاری نوجوانان ( آزمون تجربی نظریه ترکیبی کنترل اجتماعی و پیوند افتراقی)،  مجله جامعه شناسی ایران،4 ،3 -25
-         مولوی، ‌پرویز; و رسول‌زاده، ‌بهزاد. (1383). بررسی عوامل موثر در گرایش جوانان به مصرف مواد مخدر، اصول بهداشت روانی، 21-22 (6)، 49–56.
-         یوسفی، ‌علی; و تابعی، ‌ملیحه. (1391). پدیدارشناسی تجربی راهی برای فهم تجربه‌های دینی، جامعه شناسی تاریخی، 7 (4)، 71–94.
-         Advokat، C. D.، Comaty، J. E.، & Julien، R. M. (2011). Julien's primer of drug action: A comprehensive guide to the actions، uses، and side effects of psychoactive drugs /  Claire D. Advokat، Joseph E. Comaty and Robert M. Julien (13th edition). New York: Worth Publishers.
-         Copersino، M. L.، Boyd، S. J.، Tashkin، D. P.، Huestis، M. A.، Heishman، S. J.، Dermand، J. C.،. . . Gorelick، D. A. (2006). Cannabis withdrawal among non-treatment-seeking adult cannabis users. The American journal on addictions، 15 (1)، 8–14.
-         Drug Enforcement Administration: Drug Scheduling. Retrieved from https://www.dea.gov/druginfo/ds.shtml
-         Freeman، D.، Dunn، G.، Murray، R. M.، Evans، N.، Lister، R.، Antley، A. Morrison، P. D. (2015). How cannabis causes paranoia: Using the intravenous administration of 9-tetrahydrocannabinol (THC) to identify key cognitive mechanisms leading to paranoia. Schizophrenia bulletin، 41 (2)، 391–399.
-         Haney، M.، Ward، A. S.، Comer، S. D.، Foltin، R. W.، & Fischman، M. W. (1999). Abstinence symptoms following smoked marijuana in humans. Psychopharmacology، 141 (4)، 395–404.
-         Hirschi, travis 1969 causes of delinquency. Berkeley: university of California press.
-         Jessor، R.، & Jessor، S. L. (1977). Problem Behaviour and Psychosocial Development: A Longitudinal Study of Youth. S.l.: Academic.
-         Kelly، T. H.، Foltin، R. W.، Mayr، M. T.، & Fischman، M. W. (1994). Effects of Δ9-tetrahydrocannabinol and social context on marijuana self-administration by humans. Pharmacology Biochemistry and Behavior، 49 (3)، 763–768.
-         Lapham، S. C.، Smith، E.، C'de Baca، J.، Chang، I.، Skipper، B. J.، Baum، G.، & Hunt، W. C. (2001). Prevalence of psychiatric disorders among persons convicted of driving while impaired. Archives of general psychiatry، 58 (10)، 943–949.
-         Macdonald S, Hall W, Roman P, Stockwell T, Coghlan M, Nesvaag S. Testing for cannabis in the work-place: a review of the evidence. Addict Abingdon Engl. 2010;105 (3):408-416.
-         McGlothlin، W. H.، & West، L. J. (1968). The marihuana problem: an overview. The American journal of psychiatry، 125 (3)، 126–134.
-         Miller-Johnson، S.، Lochman، J. E.، Coie، J. D.، Terry، R.، & Hyman، C. (1998). Journal of Abnormal Child Psychology، 26 (3)، 221–232.
-         Moustakas، C. E. (1994). Phenomenological research methods. Thousand Oaks Calif.: Sage.
-         People Press. (2013). Majority now supports legalizing marijuana. Washington، DC.
-         Silins E, Horwood LJ, Patton GC, et al. Young adult sequelae of adolescent cannabis use: an integrative analysis. Lancet Psychiatry. 2014;1 (4):286-293.
-         van Manen، M. (1990). Researching lived experience: Human science for an action sensitive pedagogy /  Max van Manen. SUNY series in the philosophy of education. Albany، N.Y.: State University of New York Press.
-         Wall، M. M.، Poh، E.، Cerda، M.، Keyes، K. M.، Galea، S.، & Hasin، D. S. (2011). Adolescent marijuana use from 2002 to 2008: higher in states with medical marijuana laws، cause still unclear. Annals of epidemiology، 21 (9)، 714–716.
-         World drug report 2012. (2012). Vienna: United Nations Office on Drugs and Crime.