راهبردهای بقا در میان جوانان محله های محروم شهرکرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبائی/تهران/ایران

2 دانشگاه علامه طباطبایی/تهران/ایران

10.22059/ijsp.2024.368178.671196

چکیده

گزارش‌ها نشان می دهد بیکاری گسترده و مداوم جوانان، در شهر کرمانشاه شایع است، در بسیاری از محلات کم برخوردار، جوانان برای تأمین معاش از حمایت خانواده برخوردار نیستند. این مطالعه به بررسی راهبردهای معیشت و بقا در میان جوانان فرودست محلات محروم شهر کرمانشاه می پردازد. داده های پژوهش از طریق روش کیفی و با استفاده از تکنیک های مصاحبه و مشاهده گردآوری شده‌اند، حجم نمونه 30 نفر از جوانان ساکن در محلات محروم شهر کرمانشاه می باشد، از روش تحلیل موضوعی یا تماتیک به ‌عنوان استراتژی تحلیل داده‌ها استفاده شده است. در این تحقیق استراتژی‌های بقای جوانان ساکن در محلات محروم کرمانشاه در چند دسته مهم بررسی شده است: راهبرد تامین مسکن، ازدواج، تحصیل،خوراک، استقراض و معیشت سیال. برخی از مهمترین مقولات پژوهش حاضر عبارتند از : نگاه منفعت گرایانه و کارکردگرایانه به مقوله ازدواج، بی کارکرد شدگی تحصیل در بازار کار، سرپناه محقر و بی کیفیت و اتخاذ راهبردهایی برای حفظ وضعیت موجود، فقر غذایی و خارج شدن خوراک باکیفیت از سفره جوانان، توسل به قرض در رویارویی با مشکلات، پنداشت منفی از قرض و بدهی و عدم قرض از اقوام و ترجیح قرض از دوستان و در نهایت معیشت سیال و ناایمن که موجب شده جوانان مورد مطالعه وضعیت زندگی بی ثباتی داشته باشند. جوانان ساکن در محلات محروم عموما نه تنها درگیر فقر همه‌جانبه خود هستند، بلکه می‌بایست به رفع چالش‌های مرتبط به اعضای خانواده خود نیز بپردازند.

کلیدواژه‌ها


احمدی، وکیل و حامد، بیتا (1399) مطالعه جامعه‌شناختی مشاغل غیررسمی در مناطق محروم شهر کرمانشاه، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره یازدهم، شماره 2، 199-167
آتال یوگش، اوین الس (1379). فقر و مشارکت در جامعهٔ مدنی. ترجمه: ایرج پاد. تهران: سروش (انتشارات صداوسیما).
بهر ورزی، محمد (1384). بررسی توانایی‌ها و قابلیت‌های دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها در پاسخ به نیاز بازار کار به‌منظور ارائه یک چارچوب ادراکی مناسب، رساله دکتری رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه علوم و تحقیقات.
بیات، آصف (1379). سیاست‌های خیابانی؛ جنبش تهی‌دستان در ایران. ترجمه: سید اسدالله نبوی چاشمی. تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
پروین، ستار؛ کلانتری، عبدالحسین؛ صفری، محمدرحیم (1393). تجربه روزمره کارگران میادین میوه و تره‌بار در شهر تهران (با تأکید بر آسیب‌های اجتماعی) فصلنامه پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، شماره 1: 205-173
پیران، پرویز (1376). تحلیل جامعه‌شناختی از مسکن شهری در ایران: اسکان غیررسمی، جامعه‌شناسی ایران، شماره 2: 47-27.
جهاد دانشگاهی استان کرمانشاه (1384). ارزیابی اجتماعی و اثربخشی برنامه بهسازی شهری شهر کرمانشاه، طرح پژوهشی جهاد دانشگاهی کرمانشاه.
راچ، جک رال و راچ، جانت (1354). جامعه‌شناسی فقر. ترجمه: احمد کریمی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
ریتزر، جورج و گودمن، داگلاس جی (1390). نظریه جامعه‌شناسی مدرن. ترجمه: خلیل میرزایی و عباس لطفعلی زاده. تهران: انتشارات جامعه شناسان.
زاهدی، محمدجواد؛ ملکی، امیر؛ حیدری، امیرارسلان. (1387). فقر و سرمایه اجتماعی، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 28، 106-79.
شیانی، ملیحه (1384). فقر، محرومیت و شهروندی در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 18، 21_1
صادقی، علیرضا (1397). زندگی روزمره تهیدستان شهری (1392_1390) تهران: نشر آگاه.
صفری، سعید؛ آروین، بهاره و کریمی، کوثر (1398). آموزش عالی و اشتغال در دانشگاه پس از انقلاب اسلامی. فصلنامه علمی-پژوهشی سیاست علم و فناوری، سال یازدهم، شماره 1، 14-1.
صفری، کیهان؛ عباس زاده، محمد (1401). سیالیت معاش: فرودستان و تقلا برای بودن، دو فصلنامه مسائل اجتماعی ایران، سال سیزدهم، شماره 1، 86-69.
صنعت خواه، علیرضا (1389). نیازسنجی بازار کار و رابطهٔ آن با اشتغال دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها؛ مورد شیراز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
ضرابی، وحید و سید فرخ، مصطفوی (1390). بررسی عوامل مؤثر بر سن ازدواج زنان در ایران؛ یک رویکرد اقتصادی، پژوهش‌های اقتصادی، سال یازدهم، شماره 4، 64-33.
ضرغامی، مصطفی (1380). مشکلات اشتغال بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی، تنگناها، زمینه‌ها، راه‌حل‌ها. نشریه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 2.
طالبان، محمدرضا و آذرنگ، ندا (1397). بررسی رابطه طرد اجتماعی ذهنی با مشارکت سیاسی جوانان نسل سوم انقلاب اسلامی ایران، پژوهشنامه متین، سال 20، شماره 78، 103-81.
عرب مازار، عباس و حسینی نژاد، مرتضی(1387). عوامل مؤثر بر فقر خانوارهای مشاغل روستایی ایران. جستارهای اقتصادی، سال اول، شماره 1، 94-67
قدیری اصل، باقر (1376). سیر اندیشه اقتصادی. تهران: انتشارات دانشگاه.
کتابی، امیرعلی و کتابی، معصومه (1398). رابطه فقر و بیکاری با آسیب‌های اجتماعی در ایران با تأکید بر عدالت‌طلبی در ایران، همایش ملی روانشناسی، تعلیم و تربیت و سبک زندگی، دوره 3، 18-1.
کریمی، جلیل و واعظ زاده، ساجده (1399). زندگی در چارک چهارم؛ مطالعه سبک زندگی محلات محروم شهر کرمانشاه، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 13، شماره 4،83_51.
لطفی خاچکی و همکاران (1400). استراتژی‌های بقا در شرایط فقر، در میان افراد کم برخوردار شهر مشهد، جامعه‌شناسی کاربردی، سال سی و سوم، شماره پیاپی 85، شماره اول، 158-133.
نیومن، ولی‌ام لاورنس (1389). شیوه‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی. ترجمه: حسن دانایی‌فرد و سید حسین کاظمی. تهران: انتشارات کتاب مهربان، جلد دوم.
وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت ا... خامنه‌ای (حفظِ ا...)، (1382) به آدرس farsi.khamenei.ir
وب‌سایت مرکز آمار ایران به آدرس https://www.amar.org.ir
تسنیم نیوز (1401)؛ کد خبر:2786342 تاریخ دسترسی: 19/7/1401 به آدرسhttps://www.Tasnimnews.com  
 یازاکو (1401)؛ کد خبر:61857 تاریخ دسترسی: 21/2/1401 به آدرس https://www.Yazeco.ir
همشهری‌آنلاین-وب‌گاه‌روزنامه‌همشهری (1398)؛ کد خبر:452216 تاریخ دسترسی:30/5/1398 به آدرس https://www.hamshahri.online
Asef Bayat, Life as Politics: How Ordinary People Change the Middle East (Stanford University Press,2010).
Amendah, D. D. Buigut, S. & Mohamed, S. (2014). Coping strategies among urban poor evidence from nairobi, Kenya. PloS one, 9(1), e83428.
Clarke, S. (2002). 10 sources of subsistence and the survival strategies of urban Russian households‚ Work, Employment and Transition: Restructuring livelihoods in Post Communism, 15- 193
Edin, K. & Lein, L. (1997). Making ends meet: how single mothers survive welfare and low-wage work‚. Russell Sage Foundation.
Florez, A. F. (2015). Development programs and livelihood strategies of residents in altos de la florida, colombia master of science, department of geography, Northern Illinois University).
Frayne B. (2004). Migration and urban survival strategies in Windhoek, Namibia. Journal of Geoforum.35(4), 505_489.
Jaiyebo, O. (2003). Women and household sustenance: changing livelihoods and survival strategies in the peri-urban areas of ibadan. Environment and Urbanization, 15(1), 111-120.
Jahns, E. (2014). Savings groups, shocks and coping strategies: the case of poor rural households in el salvador (Doctoral Dissertation, Fletcher School of Law and Diplomacy (Tufts University).
Klasen, S. & Povel, F. (2013). Defining and measuring vulnerability: state of the art and new proposals. in Vulnerability to Poverty (pp. 17- 49). Palgrave Macmillan, London.
O'Reilly, C. & Gordon, A. (1995). Survival strategies of poor women in urban africa: the case of zambia (Vol. 10). Natural Resources Institute.
Sinethembas S. Sidlovi Nolunkcwe j.Bomela (2016). Survival strategies of elderly women in Ngangelizwe Township, Mthatha, South Africa: Livelihoods, social networks and income. Archives of Gerontology and Geriatrics.62, 43-52.