الگوهای تاب‌آوری کسب و کارهای گردشگری در بحران‌های اجتماعی و فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

، استادیار، گروه گردشگری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، ایران، تهران.

10.22059/ijsp.2025.384612.671269

چکیده

این مقاله با هدف ترسیم الگوی تاب‌آوری کسب و کارهای گردشگری در بحران‌های اجتماعی و فرهنگی طراحی گردیده است. در این پژوهش از روش‌‌شناسی کیفی تحلیل محتوای عرفی استفاده شده است. مطلعین در این پژوهش بیست و دو نفر از شاغلین و مدیران کسب و کار گردشگری در بخش خصوصی، دولتی و میان‌بخشی بوده‌اند که از طریق نمونه‌‌گیری هدفمند و بر اساس معیارهایی همچون حداکثر تنوع (سن و جنس، تحصیلات و غیره) انتخاب گردیده‌‌اند. شهر شیراز به عنوان میدان مطالعه‌ی پژوهش حاضر در نظر گرفته شده است. داده‌‌های حاصل در این رساله از طریق تکنیک شبکه‌ی مفهومی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. نه شبکه‌ی مفهومی در این پژوهش برساخته شده است. این شبکه‌‌ها شامل «استفاده از ظرفیت‌های موجود در کسب و کار»، «انعطاف‌پذیری راهبردی و عملیاتی»، «برنامه‌ریزی صحیح در جهت تأمین منابع موردنیاز سازمان»، «مدل‌سازی»، «تقویت تاب‌آوری روانشناختی»، «سیاست‌گذاری بین‌الملل»، «سرمایه اجتماعی»، «مدیریت دانش» و «تغییر و نوآوری در کسب و کار» می‌‌شود. این مفاهیم، مؤلفه‌های تشکیل‌دهندۀ الگوی تاب‌آوری کسب و کار در زمان بحران هستند.

کلیدواژه‌ها


ایمان، محمدتقی و محمودرضا نوشادی (1390). «تحلیل محتوای کیفی». فصلنامۀ پژوهش، سال سوم، شماره دوم، ، صفحه  44-15.
حسن‌پور، محمود؛ شاهی، طاهره و داود ارژنگ‌مهر (1399). الگوی مدیریت بحران برای بخش عرضه گردشگری ایران: نمونه موردی: بحران شیوع ویروس کووید- 19. فصلنامه مدیریت گردشگری ویژه‌نامه همه‌گیری کووید 19، صفحات 89- 59.
ساوه‌درودی، مصطفی؛ خلیلی، ابراهیم و عباس ملکی (1392). بحران‌های سیاسی و توسعۀ سیاسی در ایران. فصلنامۀ علمی-پژوهشی «امنیت پژوهی». سال دوازدهم. شمارۀ 43. صص: 59-35.
ظهیری، انوشیروان؛ ثنائی‌پور، هادی و عبدالغنی رستگار (1400). «مدل‌سازی الگوی تاب‌آوری کسب‌وکارهای بومگردی در مناطق روستایی استان گیلان». فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال دهم، شماره سوم (پیاپی) 37. صص:96-77.
Bec, Alexandra; McLennan, Char-Lee; & Moyle, Brent. (2016). Community resilience to long-term tourism decline and rejuvenation: a literature review and conceptual model. Current Issues in Tourism, 431-457.
Holladay, Patrick Joseph; & Powell, Robert Baxter. (2013). Resident perceptions of social–ecological resilience and the sustainability of community-based tourism development in the Commonwealth of Dominica. Journal of Sustainable Tourism, 21(8), 1188-1211.
Holling, C. S. (2001). Understanding the Complexity of Economic, Ecological, and Social Systems. Ecosystems, 4(5), 390-405
Jiang, Y., and B.W. Ritchie (2017). “Disaster Collaboration in Tourism: Motives, Impediments
Klein, R.J.T., Nicholls, R.J., and F. Thomalla (2003). “Resilience to Natural Hazards: How Useful is This Concept?” Environmental Hazards, 5(1): 35-45.
Mair, J., and B.W. Ritchie (2016). “Towards a Research Agenda for Post-Disaster and Post-Crisis Recovery Strategies for Tourist Destinations: A Narrative Review.” Current Issues in Tourism, 19(1): 1-26.
Ritchie, B.W. (2004). Chaos, crises and disasters: A strategic approach to crisis management in the tourism industry. Tourism Management, 25, 669-683.
Toubes, D. R., Araújo Vila, N., & Fraiz Brea, J. A. (2021). "Changes in Consumption Patterns and Tourist Promotion after the COVID-19 Pandemic". Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 16(5), 1332-1352.
Tyrell, T.J., and R.J. Johnston (2007). “Tourism Sustainability, Resiliency and Dynamics: Towards a More Comprehensive Perspective.” Tourism and Hospitality Research, 8(1): 14-24