بیگانگی اجتماعی جوانان و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: جوانان 20 تا 30 سالۀ شهرستان خدابنده)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی مؤسسۀ آموزش عالی البرز قزوین (نویسندۀ مسئول)

2 کارشناس ارشد جامعه‏ شناسی

3 . کارشناس ارشد جامعه‏ شناسی

چکیده

مسئلۀ جوانان به‌منزلۀ مهم‏ترین سرمایۀ انسانی جامعه، یکی از مسائل و دغدغه‏های فکری صاحب‏نظران و کارگزاران کشور است. مقالۀ حاضر براساس داده‏های پژوهشی‌ای تنظیم شده است که هدف از انجام آن بررسی بیگانگی اجتماعی جوانان (سنین 20‌ـ 30) شهر خدابنده و عوامل مؤثر بر آن است. با استفاده از نوشته‏های نظری و مفهومی نظریه‏‏پردازان روان‏شناسی و جامعه‏شناسی در حوزۀ بیگانگی اجتماعی چون سیمن، فردینبرگ، مارکوزه و فروم، چارچوب نظری و تجربی مقاله تنظیم شده است. پژوهش با استفاده از روش پیمایشی انجام شده و برای گردآوری اطلاعات و داده‏های مورد نیاز از تکنیک پرسشنامۀ محقق‌ساخته استفاده شده است. جامعۀ آماری این پژوهش کلیۀ جوانان شهرستان خدابنده (20‌ـ 30 ساله)، شیوۀ نمونه‏گیری تصادفی و بر‌اساس فرمول نمونه‏گیری کوکران 350 نفر به‌منزلۀ حجم نمونه در نظر گرفته شده‏اند. نتایج پژوهش نشان می‏دهند بیگانگی اجتماعی در بین جوانان بالاست. همچنین نتایج بیانگر آن‏ است که متغیرهای اصلی ایجاد بیگانگی اجتماعی در بین جوانان (20‌ـ 30 ساله) شامل نارضایتی اجتماعی، فردگرایی، رسانه‏های جمعی و... است. در بین عوامل مطالعه‌شده، عامل مربوط به نارضایتی اجتماعی و فردگرایی بیشترین سهم را در به وجود آوردن بیگانگی به خود اختصاص داده‏اند.
 
 
 

کلیدواژه‌ها


  1. بنی‌فاطمه، حسین و رسولی، زهره (1390)، «بررسی میزان بیگانگی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز و عوامل مرتبط با آن»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و دوم، شمارۀ پیاپی41، شمارۀ اول، 26-1
  2. بهرامی، کمیل نظام (1388)،  ، تهران، کویر، چاپ اول.
  3. پهلوان، چنگیز (1371)، «دربارۀ صنعت فرهنگ»، در کلک، شمارۀ 25و 26، صص 46-35.
  4. توفیقیان‌فر، علی‌حسن و حسینی، سید احمد (1391)، «بررسی بیگانگی اجتماعی جوانان و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (نمونه: جوانان شهر یاسوج)»، فصلنامۀ مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، سال سوم، شماره هشتم، صص58-45
  5. اینگلهارت،رونالد (1373)، تحول فرهنگی در جوامع پیشرفتۀ صنعتی، مریم وتر، تهران، انتشارات کویر.
  6. حسین‌زاده، علی‌حسین و دیگران (1390)، «بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی مؤثّر بر بیگانگی از کار (مورد مطالعه: کارکنان پتروشیمی بندر ماهشهر)»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و دوم، شمارۀ پیاپی(42)، شمارۀ دوم، صص 182-167.
  7. خالقی‏فر، مجید (1381)، «بررسی ارزش‏های مادی/ فرامادی دانشجویان دانشگاه‏های تهران، عوامل مؤثر بر آن و روابط آن با برخی از نشانگان فرهنگی»، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
  8. ربانی، رسول و انصاری، محمداسماعیل (1384)، جامعهشناسی کار و شغل دیدگاه و نظریهها، اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان.
  9. ریترز،جرج (1388).جامعه‌شناسی در دوران معاصر؛ ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی.
  10. ستوده، هدایت‏الله (1389). آسیب‏شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات)، تهران، آوای نور، چاپ بیست و یکم.
  11. عباسی قادری، مجتبی (1384). بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان، مطالعۀ نظری همراه با تحقیق پیمایشی در شهر تهران، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تهران، دانشکدۀ علوم اجتماعی، رشتۀ پژوهشگری علوم اجتماعی.
  12.  فروم، اریک (۱۳۶۰)،فراسوی زنجیرهای پندار، ترجمۀ بهزاد برکت، تهران، پای ژه.
  13. کوزر، لوئیس و روزنبرگ، برنارد (1378). نظریه‏های بنیادی جامعه‏شناختی، مترجم فرهنگ ارشاد، تهران، نشر نی.
  14. مارکوزه، هربرت (1362)، انسان تک‌ساحتی، ترجمۀ حسین مویدی، تهران، انتشارات امیر‌کبیر.
  15. محسنی تبریزی، علیرضا ( 1373)، «بیگانگی اجتماعی و فرهنگ سیاسی»، کلمه، تهران، شمارۀ 12، صص 29-27.
  16. محسنی تبریزی، علیرضا (1381). «آسیب‌شناسی بیگانگی اجتماعی‌ـ فرهنگی (بررسی انزوای ارزشی در دانشگاه‏های دولتی تهران)»، فصلنامۀ پژوهش و برنامه‏ریزی در آموزش عالی، شمارۀ 26، صص 182-120.
  17. مهدوی، محمدصادق و مبارکی، محمد (1385)، «تحلیل نظریه کنش ارتباطی هابرماس»، فصلنامۀ علمی و پژوهشی علوم اجتماعی، شمارۀ 8، ص2.
  18. نوذری، حسین‌علی (1383)، نظریۀ انتقادی مکتب فرانکفورت در علوم اجتماعی و انسانی، تهران، نشر آگه.
  19. یوسفی نریمان (1383)، «شکاف بین نسل‏ها، بررسی نظری و تجربی»، تهران: پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
  20. Seeman, M, (1966). Status and identity: the problem if inauthenticity, American Sociological Review, Vol.9, pp: 350-373.
  21. Seeman , Melvin, (1982 ). On the Meaningof alienation , University of California , LosAngeles
  22. Fromm. Erich, (1955). The sane society Routledge & kegan paul.
  23. Lipset. Semour martin, (1960). political man, new york- anchor book.

 

 

 

 

  1. بنی‌فاطمه، حسین و رسولی، زهره (1390)، «بررسی میزان بیگانگی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز و عوامل مرتبط با آن»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و دوم، شمارۀ پیاپی41، شمارۀ اول، 26-1
  2. بهرامی، کمیل نظام (1388)،  ، تهران، کویر، چاپ اول.
  3. پهلوان، چنگیز (1371)، «دربارۀ صنعت فرهنگ»، در کلک، شمارۀ 25و 26، صص 46-35.
  4. توفیقیان‌فر، علی‌حسن و حسینی، سید احمد (1391)، «بررسی بیگانگی اجتماعی جوانان و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (نمونه: جوانان شهر یاسوج)»، فصلنامۀ مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، سال سوم، شماره هشتم، صص58-45
  5. اینگلهارت،رونالد (1373)، تحول فرهنگی در جوامع پیشرفتۀ صنعتی، مریم وتر، تهران، انتشارات کویر.
  6. حسین‌زاده، علی‌حسین و دیگران (1390)، «بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی مؤثّر بر بیگانگی از کار (مورد مطالعه: کارکنان پتروشیمی بندر ماهشهر)»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و دوم، شمارۀ پیاپی(42)، شمارۀ دوم، صص 182-167.
  7. خالقی‏فر، مجید (1381)، «بررسی ارزش‏های مادی/ فرامادی دانشجویان دانشگاه‏های تهران، عوامل مؤثر بر آن و روابط آن با برخی از نشانگان فرهنگی»، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
  8. ربانی، رسول و انصاری، محمداسماعیل (1384)، جامعهشناسی کار و شغل دیدگاه و نظریهها، اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان.
  9. ریترز،جرج (1388).جامعه‌شناسی در دوران معاصر؛ ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی.
  10. ستوده، هدایت‏الله (1389). آسیب‏شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات)، تهران، آوای نور، چاپ بیست و یکم.
  11. عباسی قادری، مجتبی (1384). بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان، مطالعۀ نظری همراه با تحقیق پیمایشی در شهر تهران، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تهران، دانشکدۀ علوم اجتماعی، رشتۀ پژوهشگری علوم اجتماعی.
  12.  فروم، اریک (۱۳۶۰)،فراسوی زنجیرهای پندار، ترجمۀ بهزاد برکت، تهران، پای ژه.
  13. کوزر، لوئیس و روزنبرگ، برنارد (1378). نظریه‏های بنیادی جامعه‏شناختی، مترجم فرهنگ ارشاد، تهران، نشر نی.
  14. مارکوزه، هربرت (1362)، انسان تک‌ساحتی، ترجمۀ حسین مویدی، تهران، انتشارات امیر‌کبیر.
  15. محسنی تبریزی، علیرضا ( 1373)، «بیگانگی اجتماعی و فرهنگ سیاسی»، کلمه، تهران، شمارۀ 12، صص 29-27.
  16. محسنی تبریزی، علیرضا (1381). «آسیب‌شناسی بیگانگی اجتماعی‌ـ فرهنگی (بررسی انزوای ارزشی در دانشگاه‏های دولتی تهران)»، فصلنامۀ پژوهش و برنامه‏ریزی در آموزش عالی، شمارۀ 26، صص 182-120.
  17. مهدوی، محمدصادق و مبارکی، محمد (1385)، «تحلیل نظریه کنش ارتباطی هابرماس»، فصلنامۀ علمی و پژوهشی علوم اجتماعی، شمارۀ 8، ص2.
  18. نوذری، حسین‌علی (1383)، نظریۀ انتقادی مکتب فرانکفورت در علوم اجتماعی و انسانی، تهران، نشر آگه.
  19. یوسفی نریمان (1383)، «شکاف بین نسل‏ها، بررسی نظری و تجربی»، تهران: پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
  20. Seeman, M, (1966). Status and identity: the problem if inauthenticity, American Sociological Review, Vol.9, pp: 350-373.
  21. Seeman , Melvin, (1982 ). On the Meaningof alienation , University of California , LosAngeles
  22. Fromm. Erich, (1955). The sane society Routledge & kegan paul.
  23. Lipset. Semour martin, (1960). political man, new york- anchor book.