بررسی تأثیر سرمایۀ ‏فرهنگی بر تعهد ‏اجتماعی شهروندان به مسائل شهری (مطالعۀ‏ موردی تبریز‏)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری،مربی گروه علوم اجتماعی،دانشگاه پیام نور،صندوق پستی 3697-19395،تهران،ایران

2 دانشجو دکترا،مدرس گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور صندوق پستی 3697-19395،تهران،ایران

چکیده

تغییرات فراوانی از لحاظ کمّی و کیفی در سرمایۀ ‏فرهنگی افراد جامعه به وقوع پیوسته است، به‌طوری‌که بسیاری از نظریه‌پردازان و جامعه‏شناسان از آن به‌منزلۀ عاملی قدرتمند در تعیین روابط ‏اجتماعی و نیز منبع مهمی در تعیین ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی یاد کرده‏اند. از سوی دیگر تعهد ‏اجتماعی به‌منزلۀ پیش‌شرط اساسی در راستای رسیدن به سلامت ‏اجتماعی و فرهنگی مطرح است. هر اندازه افراد در جامعۀ ‏مدنی شرکت‏ کنند و تعهد ‏مدنی بالایی داشته باشند، بهتر می‏توانند در تعیین سرنوشت خود و جامعه ایفای نقش کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایۀ فرهنگی بر تعهد ‏اجتماعی شهروندان و نیز سنجش میزان سرمایۀ ‏فرهنگی و تعهد ‏اجتماعی شهروندان بررسی شد. روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده‏ها، پرسشنامه است. جامعۀ آماری این پژوهش، شهروندان شهر تبریز که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 400 نفر به روش نمونه‏گیری خوشه‏ای انتخاب شدند. برای آزمون فرضیات پژوهش، از آزمون ‏t، همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته‏های پژوهش به این صورت است که سرمایۀ فرهنگی با میزان تعهد ‏اجتماعی شهروندان رابطۀ مستقیم و مثبت دارد، یعنی با افزایش یکی، دیگری نیز افزایش می‏یابد و همچنین تحلیل رگرسیونی تأثیر متغیر سرمایۀ ‏فرهنگی بر تعهد ‏اجتماعی معنادار است، یعنی تعهد‏ اجتماعی قابلیت پیش‏بینی با ابعاد سرمایۀ ‏فرهنگی را دارد و سایر نتایج از ابعاد متغیر‏ها نیز بیانگر تأثیرات چشمگیر سرمایۀ ‏فرهنگی بر تعهد ‏اجتماعی شهروندان است.
 
 
 

کلیدواژه‌ها


  •  

     

    • ازکیا، مصطفی، غفاری، غلام‌رضا (1387)، جامعه‌شناسی توسعه، انتشارات کیهان، تهران 1387.
    • آرون، ریون (1384)، مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمۀ باقر پرهام، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
    • ·  اسکیدمور، ویلیام (1372)، تفکر نظری در جامعه‌شناسی، ترجمۀ علی‌محمد حاضری و دیگران، تهران، انتشارات سروش، 1372.
    • ·  ببی، ارال ‏(1381)، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه رضا فاضل، سمت، جلد دوم، چاپ اول، 1381، تهران.
    • ·  بوردیو، پیر (1380)، نظریۀ کنش دلایل عملی و انتخاب عقلانی.ترجمۀ مرتضی مرد‌یها.تهران، انتشارات نقش نگار.
    • ·  بوردیو، پیر (1384)، شکل‌های سرمایه، درکیان تاجبخش، سرمایۀ اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمۀ افشین خاکباز و حسن پویان، نشر شیرازه، تهران.
    • توسلی‏، غلام‌عباس و موسوی، مرضیه ‏(1384)، مفهوم سرمایه در نظریات کلاسیک و جدید با تأکید بر نظریه‌های سرمایۀ اجتماعی، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 26، زمستان 1384.
    • توسلی، غلام‌عباس (1384)، نظریه‌های جامعه‌شناسی، انتشارات سمت، تهران.
    • چلبی‏، مسعود (1382)، جامعه‌شناسی نظم‌: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، نشر نی، تهران، چاپ دوم.
    • دواس،دی.ای (1386)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمۀ هوشنگ نایبی، نشر نی، 1386، تهران.
    • ریتزر، جورج (1384)؛ نظریه‏های جامعه‏شناسی در دوران معاصر، محسن ثلاثی، تهران، علمی، 1381، چاپ ششم، ص725.
    • شویره، کریستی ین و فونتن، اولیویه (1385)؛ واژگان بوردیو، مرتضی کتبی، تهران، نی، 1385، چاپ اول، ص97.
    • عاملی‏، سعید‌رضا (1380)، «تعامل جهانی‌شدن، شهروندی و دین»، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 18، پاییز و زمستان 1380،تهران.
    • عظیمی‏، مژگان (1380)، «بررسی رابطۀ اجتماعی و سوگیری عامه‌گرایانه در تعاملات اجتماعی»، نمایۀ پژوهش، شمارۀ 18،1380.
    • کلمن‏، جیمز (1378)، بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه منوچهر صبوری‏. تهران‏. نشر  نی.
    • کلمز، هریس و بین، رینولد(1986).آموزش مسئولیت به کودکان.ترجمۀ: پروین علی‌پور(1386).مشهد:انتشارات آستان قدس رضوی.
    • کالینیکوس، آلکس (1383)؛ درآمدی تاریخی بر نظریۀ اجتماعی، اکبر معصوم‌بیگی، تهران، آگه، 1383، چاپ اول، ص505.
    • ·  مهدوی، محمد‌صادق ‏(1388) جزوۀ نظریه‌پردازان معاصر جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران، تهران.
    • ·  محمود شارع‌پور، غلام‌رضا خوش‌فر ‏(1381) «رابطۀ سرمایۀ فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان»، نامه علوم اجتماعی شمارۀ 20، ص 133- 147.
    • ·  نوغانی،محسن‏ (1387)، «تأثیر نابرابری سرمایۀ فرهنگی بر موفقیت تحصیلی»، فصلنامۀ تعلیم و تربیت شمارۀ 91.
    • ·  نوروزی، فیض‌اله ‏(1387)، تعهد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن، رسالۀ دکترای جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران، تهران

     

    منابع انگلیسی

    Cohen,Jean l.(1999) Chenging Paradigms of Citizenship and The Exclusiveness of The Demos. International sociology : Voll 4(3) :245- 268.

    Janoski,T(1997)citizenship and civil society A Framework of and obligations In Liberal Traditional And Social Democratic Regimes :Cambridge University Press.

    Nakhaie, Reza, Curtis, James (1998). Efects of Class Positions of Parents and Educational Attainment Daughters and Sons, The Canadian review of sociology and anthropology, Vo:35, No:4