بررسی شرایط آنومیک و مشارکت اجتماعی جوانان در دو جامعۀ ایران و تاجیکستان‌

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌شناسی از گروه فلسفۀ اجتماعی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان/ دوشنبه

2 دکتری جامعه‌شناسی، استاد گروه فلسفۀ اجتماعی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان/ دوشنبه

چکیده

متن حاضر درصدد بررسی شرایط آنومیک و مشارکت اجتماعی جواناندر دو کشور ایران و تاجیکستان بوده است. از این منظر، پس از بسط فضای مفهومی موضوع، از رویکردهای نظری آنومی اجتماعی امیل دورکیم، تئوری بی‌سازمانی اجتماعی رابرت مرتن و تئوری احساس از‌خود‌بیگانگی ملوین سیمن برای تبیین موضوع استفاده شده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی 768 نفر از جوانان 20‌ـ 29 ساله که از طریق روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای از دو شهر تهران و دوشنبه انتخاب شده بودند، اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری شد. برای به دست آوردن اعتبار شاخص‌ها از اعتبار محتوایی صوری،برای به دست آوردن روایی شاخص‌ها از ضریب آلفای کرونباخ با دامنۀ صفر تا یک استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد علاوه بر اینکه بین مشارکت اجتماعی جوانان در دو جامعۀ ایران و تاجیکستان تفاوت معناداری مشاهده شده است، متغیرهای احساس نابهنجاری اجتماعی، احساس بیگانگی اجتماعی‌ـ سیاسی و احساس از‌خودبیگانگی رابطۀ معناداری را با مشارکت اجتماعی جوانان نشان دادند و در‌مجموع 69درصد از واریانس مشارکت اجتماعی جوانان را در دو جامعۀ ایران و تاجیکستان تبیین کردند.
 

کلیدواژه‌ها


- آرون، ریمون (1377 )؛ مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی، مترجم: باقر پرهام، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم.
- ازکیا، مصطفی (1387)؛ توسعۀ پایدار روستایی، تهران، انتشارات اطلاعات، چاپ اول.
- امیرانی محمد‌مهدی (1380)، «بررسی زمینه‌های مشارکت روستاییان و ارتباط آن با ترویج کشاورزی»، مجلۀ جهاد، سال 10، شمارۀ 214و215
- اوکلی، پیتر و مارسدن، دیوید(1370)؛ رهیافت‌های مشارکت در توسعه روستایی، مترجم: منصور محمود‌نژاد، تهران، انتشارات مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی وزارت جهاد سازندگی.
- توسلی، علام‌عباس (1374)؛ نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران، انتشارات سمت، چاپ دوم.
- حامد‌مقدم، احمد (1373)؛ مشارکت و توسعۀ مشارکت روستایی، مجموعه مقالات سمینار جامعه‌شناسی توسعه، جلد دوم، تهران، انتشارات سمت.
- رضایی، عبدالعلی (1375)؛ بررسی اثر تشکل‌های صنفی بر میزان مشارکت اجتماعی، تهران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
- ریتزر، جورج (1384)؛ نظریه‌های اجتماعی در دوران معاصر، مترجم: محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی. چاپ پنجم.
- دهقان، علی‌رضا و غفاری، علام‌رضا (1384)؛ «تبیین مشارکت اجتماعی و فرهنگی دانشجویان علوم پزشکی شهر تهران»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دورۀ ششم، شمارۀ1.
- غفاری، غلام‌رضا (1380)، تبیین عوامل اجتماعی، فرهنگی مؤثر بر مشارکت اجتماعی- اقتصادی سازمان‌یافته به عنوان مکانیسمی برای توسعۀ روستایی در ایران، پایان‌نامۀ دکترا، دانشگاه تهران.
- غفاری، علام‌رضا و نیازی، محسن (1386)؛ جامعه‌شناسی مشارکت، تهران، انتشارات نزدیک، چاپ اول.
- ساروخانی، باقر و امیرپناهی، محمد (1385)؛ «ساخت قدرت در خانواده و مشارکت اجتماعی»، پژوهش زنان، دورۀ 4، شمارۀ 3.
- ستوده، هدایت‌الله (1380)؛ روانشناسی اجتماعی، تهران، انتشارات آوای نور، چاپ پنجم.
- کوزر، لوئیس و روزنبرگ، برنارد ( 1378)؛ نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، مترجم: فرهنگ ارشاد، تهران، انتشارات نی.
- کرایب، یان (1382)؛ نظریۀ اجتماعی کلاسیک، مترجم: شهناز مسمّی‌پرست، تهران، انتشارات آگه، چاپ اول.
- کائوتری، هوئین و دیگران ( 1379 )، مشارکت در توسعه، مترجم: هادی غبرایی و دیگران، تهران، انتشارات روش.
- کیویتسو، پیتر (‌1383‌)؛ نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران، انتشارات آگاه، چاپ اول.
- محسنی تبریزی، علی‌رضا (1370)؛ «بیگانگی»، نامۀ علوم اجتماعی، تهران، دانشگاه تهران، دانشکدۀ علوم اجتماعی، شمارۀ دوم. صص 25‌ـ 73.
- محسنی تبریزی، علی‌رضا (1383)؛ وندالیسم، تهران، انتشارات آن، چاپ اول.
- محسنی تبریزی، علی‌رضا (1369)؛ بررسی زمینه‌های مشارکتی روستاییان و ارتباط آن با ترویج کشاورزی، تهران، وزارت جهاد کشاورزی.
- موسوی، میرطاهر (1391)؛ درآمدی بر مشارکت اجتماعی، تهران، انتشارات جامعه‌شناسان، چاپ اول.
- یزدان‌پناه، لیلا (1382)؛ بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی شهروندان 18 سال به بالا مناطق 22 گانۀ تهران، پایان‌نامۀ دکتری، دانشگاه علامه، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
- Mendenhall, L. A. & J. E. Reinmuth & R. Beaver (1989), Statistics for Management and economic, Boston,PWS-KENT.publishing company.
 - Jonson.Frank (1973), Alienation: Concept, Term and Meanings – New York: Seminar Pres.
-Johnson, Frank (1975) Psychological Alienation: Isolation and Self-Estrangement Psychoanalytic Review 62:3 Pg 369.
- Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation.A.S.R.
 -Schwartz, David (2007) Political Alienation and Political Behavior Transaction Publishers.
-Schwartz, David(1973). Political alienation and political behavior.Chicago; Aldine