تأثیر روابط و پیوندهای خویشاوندی بر میزان آسیب‌های اجتماعی در استان‌های کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری علوم اجتماعی دانشگاه مازندران

چکیده

تأثیر روابط خانوادگی بر درونی­کردن هنجارها و ارزش‌های جامعه می‌تواند مانع انحراف و تخطی از اصول و هنجارهای پذیرفته­شدة جامعه باشد. روابط مذکور بر کاهش آسیب‌های اجتماعی موجود در سطح جامعه اثر به­سزایی دارند؛ تحقیق حاضر نیز به دنبال بررسی این آثار است. نظریه­های همبستگی اجتماعی امیل دورکیم، پیوند اجتماعی تراویس هیرشی، ایوان نای، رابرت سامپسون و جان لوب چارچوب نظری تحقیق حاضرند. فرضیۀ اصلی پژوهش این است که در استان‌هایی که پیوند و روابط خویشاوندی رو به سستی می‌نهد، آسیب‌های اجتماعی بیشتری گریبان­گیر آن منطقه می‌شود. در مقابل با تقویت پیوندهای افراد و افزایش رابطۀ آنها با خویشاوندان خود، آسیب‌های اجتماعی کاهش خواهد یافت. به منظور آزمون فرضیات تحقیق از تحلیل ثانویۀ داده‌های پیمایشی ملی و مجموعه ­داده‌های ثبتی استفاده شده است. طبق یافته‌ها، در اغلب استان‌ها هر اندازه میزان تعلق و وابستگی افراد به خانواده و بستگانشان بیشتر و گسستگی و بی‌ثباتی خانواده کمتر باشد، میزان آسیب‌ها و انحرافات اجتماعی در آن استان‌ها کمتر خواهد بود. البته برخی استان‌ها مانند ایلام استثنا بودند؛ پاسخگویی به چرایی این مسئله به تحقیقات جداگانه­ای نیازمند است.

کلیدواژه‌ها


احمدی، حبیب (1377)، موارد اعلام‌نشده جرم: مشکلات جمع‌آوری آمارهای جنایی، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ اول و دوم، سال سی‌ام.
 
چیل، دیوید (1388)، خانواده‌ها در دنیای امروز، ترجمۀ محمدمهدی لبیبی، نشر افکار.
 
حسینی‌نثار، مجید. فیوضات،‌ ابراهیم (1390)، نظریه‌های انحرافات اجتماعی، نشر پژواک.
 
حق‌شناس، جعفر (1388)، آسیب‌شناسی خانواده، نشر مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری.
 
دورکیم، امیل (1387)، قواعد روش جامعه‌شناختی، ترجمۀ علی‌محمد کاردان، انتشارات دانشگاه‌ تهران.
 
رابینگتن، ارل. واینبرگ، مارتین (1386)، رویکردهای نظری هفتگانه در بررسی مسائل اجتماعی، ترجمۀ رحمت‌الله صدیق سروستانی، انتشارات دانشگاه تهران.
 
ریبنزمک‌کارتی، جین. ادواردز، روزالیند (1390)، مفاهیم کلیدی در مطالعات خانواده، ترجمۀ محمدمهدی لبیبی، نشر علم.
 
زیبایی‌نژاد، محمدرضا (1388)، آسیب‌شناسی نگاه به زن و خانواده در ایران، مجموعه مقالات آسیب‌شناسی خانواده، نشر مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری.
 
ساروخانی، باقر (1388)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، تهران، انتشارات سروش.
 
سالنامۀ آماری کشور 1388 (1390)، چاپخانۀ مرکز آمار ایران. 
 
ستوده، هدایت‌الله (1381)، آسیب‌شناسی اجتماعی؛ جامعه‌شناسی انحرافات، تهران، انتشارات آوای نور.
 
سلیمی، علی. داوری، محمد (1386)، جامعه‌شناسی کجروی؛ مجموعه مطالعات کجروی و کنترل اجتماعی، کتاب اول، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
 
قائم‌مقامی، فرهت (1355)، نظام‌گسیختگی و انحرافات اجتماعی، انتشارات روشنفکر.
 
کوئن، بروس (1372)، مبانی جامعه‌شناسی، ترجمۀ غلامعباس توسلی و رضا فاضل، انتشارات سمت.
 
محسنی، منوچهر (1386)، جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی، انتشارات طهوری.
 
ممتاز، فریده (1387)، انحرافات اجتماعی؛ نظریه‌ها و دیدگاه‌ها، تهران، شرکت سهامی انتشار.
 
نایبی، هوشنگ (1387)، برنامۀ کامپیوتری آمار در علوم اجتماعی؛ اس پی اس اس، انتشارات روش.
 
ولد، جرج. برنارد، توماس. اسنیپس، جفری (1388)، جرم‌شناسی نظری؛ گذری بر نظریه‌های جرم‌شناسی، ترجمۀ علی شجاعی، تهران، انتشارات سمت.
 
Black,Donald (1976),  Behaviour of Law, Emerald Group Publishing, Howard house, Wagon lane.
 
Clinard, marshall B (1964), anomie and deviant behavior: a discussion and critique, new york, free press.
 
Cohen, Albert K. (1968), deviant behavior, in sills, David L. International Encyclopedia of theSocial Sciences, vol 4, new york: mcmillan company & the free press. 
 
Coleman, James (1988), social capital in the creation of human capital, American Journal of sociology 94.
 
Darity Jr. William A. (2008), International Encyclopedia of the Social Sciences, 2nd edition, Macmillan Reference USA, An imprint of The Gale Group.
 
Downes, david. Rock, Paul (1998), Understanding deviance: a guide to sociology of crime and rule breaking, 3d ed, oxford university press.
 
Goode, Erich. (1997) Deviant Behavior. 5th ed. Upper Saddle, River, NJ: Prentice Hall. 7th ed. 2005.
 
Hirschi, Travis (1969), Causes of delinquency, University of California press, Berkeley.
 
Nye, F. Ivan (1958), family relationships and delinquent behavior, John Wiley, new york.
 
Sampson, Robert J. Johen laub (1993), crime in the making, pathways and turning points through life, Cambridge, Harward university press.
 
Smelser, Neil J. (1988),Handbook of Sociology. Newbury Park, Calif: SagePublications.
 
tittle, Charles R. (1995), control balance: toward a general theory of deviance, westview press, boulder, colo.
 
Toby, Jackson (1957), social disorganization and stake in conformity: complementary factors in the predatory behavior of hoodlums, journal of criminal low, criminology and police science 48.
 
Turner, Bryan S. (2006), the Cambridge dictionary of sociology, Cambridge University Press.