تحلیل و بررسی کیفی عوامل مؤثر بر همسر‌کشی در بین زنان و مردان (مطالعۀ موردی: زندانیان اصفهان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، اصفهان

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، اصفهان

3 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف اصلی تحقیق حاضر شناخت عوامل مؤثر بر همسر­کشی است و برای رسیدن به این هدف از روش تحقیق کیفی استفاده شده است. ابزار جمع­آوری داده­ها مصاحبۀ عمیق است. از طریق کدگذاری، عوامل اصلی مؤثر بر همسر کشی به­دست آمده­اند. جامعۀ آماری کلیۀ زنان و مردانی­اند که در زمان پژوهش، به جرم همسر­کشی، در زندان به سر می­بردند. شیوۀ نمونه­گیری تابع منطق نمونه­گیری کیفی است. در این روش حجم نمونه به اشباع نظری بستگی دارد، از این رو 14 نفر (8 زن و 6 مرد) برای مصاحبه انتخاب شدند.  نتایج نشان می­دهد ارتباط زن با مرد دیگری خارج از قواعد خانواده، مهم‌ترین عامل همسر­کشی زنان است. البته باید اشاره کرد که این عامل خود از عوامل دیگری سرچشمه می­گیرد. همچنین سوء ظن مرد نسبت به زن و تفکرات مردسالاری از مهم‌ترین عوامل مؤثر در همسر­کشی مردان است. البته باید به عامل خشم و عصبانیت به عنوان عامل واسط در جریان قتل اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها


- آشوری، محمد و معظمی، شهلا (1381)، نگاهی به پدیدۀ همسرکشی در استان فارس، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، شمارۀ 58: 11-31. / مقاله در مجله.
- آقابیگلویی، کامران (1381)، سلسله مقالات اولین همایش آسیب­شناسی اجتماعی در ایران، تهران: نشر آگه. / کتاب.
- اعزازی، شهلا (1387)، جامعه‌شناسی خانواده، تهران: انتشارات سمت. کتاب.
- فلیک، اووه (1388)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی. کتاب ترجمه.
- قاضی­نژاد، مریم و عباسیان، ماریا (1390)، مطالعه کیفی عوامل اجتماعی همسر­کشی، مجلۀ زن در توسعه و سیاست، دورۀ 9، شمارۀ 2: 81 - 116. مقاله در مجله.
- محمدپور، احمد و رضایی، مهدی (1387)، درک معنایی پیامدهای ورود نوسازی به منطقۀ اورامان کردستان ایران به شیوۀ پژوهش زمینه­ای، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دورۀ نهم، شمارۀ 1 و 2: 3-33. / مقاله در مجله.
- محسنی تبریزی، علیرضا (1374)، جزوۀ درسی نظریه­های روان­شناسی اجتماعی، دورۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران. گزارش چاپ نشده.
- معظمی، شهلا (1383 الف)، همسر­کشی، پرخاشگری و جنایت، مقالات اولین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی در ایران، تهران: نشر آگه. کتاب.
- معظمی، شهلا (1383 ب)، جرم­شناسی خشونت خانگی و همسر­کشی در سیستان و بلوچستان، فصلنامۀ زن در توسعه و سیاست، دورۀ 2، شمارۀ 2: 39-53. مقاله در مجله.
- نورمحمد، جاوید و طرزی، تقی (1387)، بررسی پدیدۀ همسرکشی، فصلنامۀ مطالعات امنیت اجتماعی، شمارۀ 13: 149-170. مقاله در مجله.
- همتی، رضا (1383)، عوامل مؤثر بر خشونت مردان علیه زنان: مطالعۀ موردی خانوا­ده­های تهرانی، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، شمارۀ 12: 228-257. مقاله در مجله.
 
- Agnew, Robert. (1992) “Foundation for a general strain theory of crime and delinquency”, Criminology.
- Aldridge, Mari. Brown, Kevin. (2003) “Perpetrators of Spousal Homicide: A Review”, Trauma, Violence & Abuse, Vol.4, No.3
- Anderson, K. l. (1997) Gender, Status, and Domestic Violence: An Integration of Feminist and Family Violence Approaches. Journal of Marriage and the Family, 59.
- Astin, Mica (2007) “An Overview of Intimate Partner Homicide in Massachusetts” Massachusetts Executive office of Public Safety and Security.
- Campbel, Jacquelyn, Daniel Webster et al. (2003) “Assessing Risk Factors for Intimate Partner Homicide”, national Institute for Justice Journal, Issue No.250.
- Creswell, John. (2007) Qualitative inquirey and research design: choosing among five approaches, sage Publication.
- Gelles, R.J. (1985). Family Violence, Annual review of sociology, numb 11.
- Holliday, Adrian. (2002). “Approaching Qualitative Research”. London: Sage Publication.
- Hoffman, K. L. Demo, D. H. Edward, J. N. (1994). Physical Wife Abuse in Non-Western Society: An Integreted Theoretical Approach. Journal of Marriage and the Family, 56.
- Klein, Renate (1998). Multi-Disciplinary Perspectives on Family violence. Routledge
- Mason, J. (1996). Qualitative Researching, London: Sage Publications Ltd.
- Neuman, Lawerence. (2006). Social Research Methods: Quantitative and Qualitative Approaches, Third edition, London: Allyn and Bacon.
- Patton, Michael. (2001). Qualitative Research and Evaluation Methods, London: Sage Publications Ltd
- Segal, U.A. (1999), Family Violence: A focus on India, Aggression and Violence Behavior.
- Schaefer, F.T. & Lamn, R.P (1992) “Sociology”, Mcgraw-Hill, New York.
- Wilson, Margo, Daly, Martin (1993). “Who kills whom in spouse killings? on the exceptional sex ration of spousal homicide in the United States”, criminology 30.
- Witzel. A. (2000), the Problem-Centered Interview, Forum: Qualitative Social Research. London: Sage Publication.