تحلیل توزیع منابع قدرت سیاسی در ایران با رویکرد نظری شبکه‌محور (مطالعه موردی اعضای دولت موقت تا دولت دوازدهم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در این پژوهش، توزیع منابع قدرت سیاسی در ایران مطالعه شده است‌‌. مسئلۀ این پژوهش توزیع متراکم قدرت در قوۀ مجریه است. سؤال مقاله به این صورت ارائه شده است که: «توزیع متراکم منابع قدرت در ایران چگونه قابل تبیین است؟» مطابق با مدعای نظر این نوشتار شبکۀ اجتماعی شرط لازم برای دستیابی به منابع قدرت است. این پژوهش به‌لحاظ روش‌شناسی، بر رویکرد ترکیبی استوار است که در اینجا این رویکرد، ترکیبی از تحلیل متغیرمحور و موردمحور است. با رویکرد رابطۀ مجموعه‌ای، گزاره‌های مشاهده‌ای، به اندازۀ 92. صدق مدعای نظری مقاله را تأیید می‌کنند. در یک مورد، دولت موقت، این رابطه صدق نمی‌کند. شواهد نشان می‌دهد که هرگاه تمرکز شبکه‌ای رخ داده است، تراکم قدرت نیز حضور داشته است. شدت تراکم قدرت، به‌استثنای دولت موقت‎، زیرمجموعۀ شدت تمرکز شبکه‎ای بوده است و میان این دو، رابطۀ علی همایندی[1] مشاهده شده است. در پایان مقاله، سرمایه‎گذاری در شبکه‎های اجتماعی افقی یا اتصال‎دهنده به‎عنوان یکی از راه‎حل‎های توزیع پراکنده منابع قدرت و چرخش آزاد قدرت سیاسی ارائه شده است. 



[1] . Conjunction

کلیدواژه‌ها


-      ساعی، علی (1392). روش پژوهش تطبیقی با رویکرد تحلیل کمی، تاریخی  و  فازی. تهران: انتشارات آگه.
-      ساعی، علی (1399). پژوهش تحلیل چرخش نخبگان قدرت در ایران، 1357 تا 1398. پژوهشکده  امام‌خمینی و انقلاب اسلامی. 
-      باستانی، سوسن و رئیسی، مهین (1390). روش تحلیل شبکه: استفاده از رویکرد شبکه‌های کل در مطالعه اجتماعات متن باز. مجله مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ پنجم، شمارۀ 2: 32.
-      حسن‌پور، زینب (1398)‌‌. تحلیل جامعه‌شناختی مکانیسم­های توزیع قدرت سیاسی در ایران: مطالعه موردی دولت­های هفتم تا دهم با تأکید بر رویکرد تحلیل شبکه. رسالۀ دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.‌
-      چلبی، مسعود (1390). تحلیل اجتماعی در فضای کنش. تهران: نشر نی.
-      Borgatti, Stephen P‌.; Mehra, Ajay; Brass, Daniel J‌. & Labianca, Giuseppe (2009). Network Analysis in the Social Sciences. Science, V. 323, Issue 5916: 892-895‌.
-      Borgatti.S, Colleg. B, Basic Social Network Concept, available at. http://www.analytictech.com/networks/basic%20concepts%202002.pdf.
-      Haythornthwaite, Caroline (1996). Social Network Analysis: An Approach and Technique for the Study of Information Exchange. Library & Information Science Research, V.18, Issue 4: 323-342.‌
-      Lin, Nan (2001). Social Capital:A Theory of Social Structure and Action. Cambridge: University Press.
-      Lin, N‌‌. & Erickson, B‌‌. (2008). Social Capital: An International Research Program, New York: Oxford University Press Inc‌.
-      Lin, Nan & Dumin, Mary (1986). Access to occupations through social ties. Social networks 8, Elsevier Science Publishers: 365-385.
-      Lin, Nan (1999). Social Networks and Status Attainment. The Annual Review of Sociology, 25: 467-487‌.
-      Lin, Nan (1982). Social Resources and Instrumental Action. Pp. 131-45 in Social Structure and Network Analysis, edited by Peter V. Marsden and Nan Lin. Beverly Hills. CA: Sage.
-      Lin, Nan (1999). Building a Network Theory of Social Capital, available at http://faculty.washington.edu/matsueda/courses/590/Readings/Lin%20Network%20Theory%201999.pdf.
-      Lin, Nan (2005). A Network Theory of Social Capital, in Handbook on Social Capital, edited by Dario Castiglione. Jan van Deth and Guglielmo Wolleb. Oxford: University Press.
-      Putnam, R. (1992). Making Democracy Work: civic traditions in modern Italy. Printon: university press.
-      Putnam, R. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, New York:Simon & Schuster.