مطالعه کیفی درباره زباله گردی در شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مردم شناسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری مردم شناسی دانشگاه تهران

3 دکترای جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه تهران

10.22059/ijsp.2022.90401

چکیده

در پژوهش حاضر هدف اصلی مطالعه کیفی درباره زباله گردی در شهر تهران است. مطالعه به روش کیفی انجام شده است و در گردآوری داده­ها از تکنیک مصاحبه­ نیمه­ساختاریافته و نمونه­گیری هدفمند استفاده شده است. در نهایت با 15 نفر مصاحبه به عمل آمده و تحلیل داده­ها بر مبنای تکنیک تحلیل مضمون انجام شده است. داده‌ها در 4 سطح مضامین اولیه، اصلی، مرکزی و هسته­ای تنظیم شده­اند. در مجموع 184 مضمون اولیه استخراج، و در مرحله کدگذاری اصلی این مضامین ذیل 9 مضمون اصلی ادغام شدند. یافته­ها حاکی از آن است؛ فقرگریزی در مبداء و انتخاب ناگزیر زیست فرودستانه، زباله گردی از چشم دیگران، فشار روانی زیاد، تقویت چرخه بی­میلی تحصیلی و بی­سوادی، فرسودگی جسمی و عدم آرامش، افق نامعلوم و سرگردانی خوجی­ها، ابهام قانونی و تعاریف و قراردادهای عرفی، گلایه از نهادهای ذی­ربط، ورود مافیا و شکل­گیری رانت و فساد از جمله مسائل و مشکلات زباله­گردان تلقی شده است. این مضامین در نهایت تحت مضمون هسته­ای ساختار به لحاظ اجتماعی آسیب­زا و به لحاظ نهادی غیرقانونمند، پدیده زباله­گردی را توضیح داده­اند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • افروخته، حسن و حجی پور، محمد (1395)، اقتصاد زباله ای در رواستاهای پیراشهری جنوب تهران، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، . 47-72. 6
  • ایثاری، مریم و شجاعی زند، علیرضا (1399)، زمینه ها و فرایندهای شکل گیری زیست غیررسمی زباله گردی. مطالعه موردی کارگران افغانستانی در تهران، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره دهم، شماره اول، بهار و تابستان 1398.
  • ببی، ارل (1385)، روش­های تحقیق در علوم اجتماعی، جلد 1، ترجمه رضا فاضل. نشرسمت. تهران.
  • پاپلی یزدی، محمدحسین و رجبی سناجردی، حسین (1389)، نظریه­های شهر و پیرامون، چاپ چهارم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
  • پروین، ستار، مرادی، علیرضا، دنیایی، ام­کلثوم و داودی، مریم (1398)، مهاجرت و زباله گردی به مثابه شیوه نوظهور زیست شهری، دوفصلنامه مطالعات جمعیتی، دوره 4، شماره 1، بهار و تابستان. 199-228.
  • پیران، پرویز (1370)، دیدگاه­های نظری در جامعه­شناسی شهر و شهرنشینی، مکتب اقتصاد سیاسی فضا، اطلاعات سیاسی اقتصادی، سال ششم، شماره - 51 و 52.
  • ظهیری نیا، مصطفی و هادی، سیما (1395)، مطالعه کیفی دلایل و زمینه های زباله گردی در شهر زاهدان، جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 7، شماره 3، 43-67.
  • فلیک، اوه (1396)، درآمدی بر روش تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی. نشر نی.
  • محمد پور، احمد و رضایی، مهدی (1387)، درک معنایی پیامدهای ورود نوسازی به منطقه­ی اورامان کردستان ایران به شیوه­ی پژوهش زمینه­ای»، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره نهم، شماره 1و2، صص:3-33.
  • Adama, O. (2014). Marginalisation and integration within the informal urban economy: The case of child waste pickers in Kaduna, Nigeria. International Development Planning Review, 36(2):155-180.
  • Bauman, Z (2005) Work, Consumerism and the New Poor, Open University Press.
  • Bauman, Z (2007) Consumering Life, UK: Polity Press.
  • Braun, Virginia, Clarke, Victoria (2006); Using thematic analysis in psychology, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, pp: 77-101.
  • ILO (2017), Informal economy, address: http://www.ilo.org/ global/ topics/ employment promotion /informal-economy/lang--en/index.htm .
  • Hogan, T (2002) «The Space of Poverty: Zygmunt Bauman ‘after’ Jeremy Seabook«, London: Sage Publication.
  • Hoornweg D. and Bhada-Tata, P. (2012), What a Waste? A Global Review of Solid Waste Management, World Bank, http://www.eghtesadonline.com.
  • G, (2010), municipal solid-waste management in istanbul, Elsevier science, waste manag, 30(8 9):1737-45.
  • Lefebvre, H. (2009). State, space, world: Selected essays. (N. Brenner, S. Elden Eds., G. Moore, & N. Brenner, Trans). Minneapolis: University of Minnesota Press.
  • A, mahmood. A, Robinson. G, (2009), investigating households attitude toward recycline of solid waste in malaysia: a case study, int.j.environ, res, 3(2): 275-288.
  • Schneider, F, and Enste, D, (2000), “Shadow economies: size, causes, and consequences”, Journal of Economic Literature, No. 38.
  • Schenck Rinie and Phillip Frederick BlaauwSchenck, R. (2011). The Work and Lives of Street Waste Pickers in Pretoria-A Case Study of Recycling in South Africa's Urban Informal Economy. Urban Forum, No. 30, 411-430.
  • Thomas, James, Harden, Angela (2008); Methods for the Thematic Synthesis of Qualitative Research in Systematic Reviews, BMC Med Res Methodol, Vol. 8, No. 45.
بررسی مسائل اجتماعی ایران
دوره 13، شماره 1
( بهار و تابستان 1401)
شهریور 1401
صفحه 167-197

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار