بررسی تأثیرات جمعی سرمایۀ اجتماعی، شادابی اجتماعی و حمایت اجتماعی بر سلامت اجتماعی‌

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام‌وقت گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، عضو استعدادهای درخشان باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

سلامت اجتماعی افراد به چگونگی تعامل فرد با دیگران، عکس‌العمل مردم نسبت به او و چگونگی تعامل او با مؤسسات اجتماعی و آداب و رسوم اجتماعی مربوط می‌شود. سؤال اصلی پژوهش این‌گونه شکل می‌گیرد که: بنا به اهمیت و جایگاه سرمایۀ اجتماعی در توسعه، آیا می‌توان از آن به‌منزلۀ عاملی اثرگذار بر سلامت اجتماعی سود جست؟ و تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر سلامت اجتماعی در حضور متغیرهای حمایت اجتماعی و شادابی اجتماعی چگونه است؟
این پژوهش با رویکرد اثبات‌گرایی و از نوع توصیفی‌ـ تبیینی است و در آن از روش پیمایش استفاده شده است. در اندازه‌گیری متغیرها، سلامت اجتماعی براساس شاخص‌های کییز، سرمایۀ اجتماعی بر‌اساس شاخص‌های بانک جهانی سرمایۀ اجتماعی، شادابی اجتماعی بر‌اساس شاخص‌های لیندنبرگ و حمایت اجتماعی با تلفیق شاخص‌های فیشر و ولمن عملیاتی شده‌اند. پرسشنامه پس از بررسی روایی و پایایی، با تلفیق روش نمونه‏گیری طبقه‌بندی و خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای، با برآورد حجم نمونه از طریق فرمول کوکران، در بین 810 خانوار در پنج منطقۀ شهر تهران در سال 1392 اجرا شد.
یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که سه متغیر سرمایۀ اجتماعی، شادابی اجتماعی و حمایت اجتماعی با میزان R2=0.29 بر سلامت اجتماعی مؤثرند که بیشترین تأثیر از سوی سرمایه اجتماعی است. متغیرهای شادابی اجتماعی و حمایت اجتماعی بر سرمایۀ اجتماعی نیز مؤثرند و در‌نهایت متغیر حمایت اجتماعی موجب افزایش شادابی اجتماعی می‌شود.‌

کلیدواژه‌ها