تجارب زیستۀ دختران 30 سال به بالا در زمینۀ داغ ننگ ناشی از تجرد (مورد مطالعه: شهرهای اصفهان و یزد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه اصفهان

2 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

3 دانشیارگروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

چکیده

داغ ننگ پدیده‌ای است ساختگی و وابسته به زمان و مکان، فشار اجتماعی موذیانه‌ای که جامعه بسته به فرهنگ مسلط آن را خلق و بر پیشانی کسانی می‌زند که از هنجارهای مرسوم جامعه تجاوز کرده‌اند. توجه بیش از حد به نقش ازدواج در جامعۀ ما، به‌ویژه در مناطقی که ارزش‌های سنتی و مردسالارانه هنوز تأثیرگذار است، برای هویت‌یابی زنان، به قرار گرفتن دخترانی که از سن مطلوب ازدواج از نگاه جامعه گذر کرده‌اند در معرض داغ ننگ ناشی از تجرد منجر می‌شود. این پژوهش با هدف رسوخ به بطن دنیای دختران مجرد 30 سال به بالا و دست‌یافتن به واقعیت محض و ملموس تجربه زیسته آنان به شیوۀ پدیدار‌شناسی به‌دنبال کاوش در‌خصوص مفهوم داغ ننگ ناشی از تجرد است. در این راستا با بهره‌گیری از نظر جامعه‌شناسانی مانند گافمن و بوردیو و با استفاده از روش گلوله برفی با 24 دختر مجرد 30 سال و بالاتر ساکن شهرهای یزد و اصفهان مصاحبۀ عمیق شد. یافته‌های پژوهش بیانگر حضور پررنگ داغ ننگ برآمده از تجرد در تجربه زیستة افراد بررسی‌شده است. سنگینی نگاه دیگران، ترحم‌های بی‌مورد، پرسش‌ها و کنجکاوی‌های مزمن، سرکوفت‌های خانواده، احساس سرباربودن، نسبت‌دادن عیب و ایرادات ناروا و القاب ناشایست، نیشخندهای زهرآلود، و طعنه‌های بی‌رحمانه ازجمله مقولاتی هستند که داغ ننگ معطوف به خود و داغ ننگ ادراک‌شده از جانب جامعه را در تجربۀ تجرد دختران 30 سال و بالاتر در این پژوهش رقم می‌زنند.

کلیدواژه‌ها