بررسی و تحلیل فضایی جرایم مواد مخدر در کلان‌شهر تهران (مورد مطالعه: منطقۀ 2 شهرداری تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی،تهران،ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران،ایران

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه خوارزمی،تهران،ایران

چکیده

افزایش جرایم و ناهنجاری­های اجتماعی از جمله مسائل و مشکلات پیچیدۀ کلان‌شهرهاست. یکی از مهمترین جرایم شهری تولید، توزیع و مصرف مواد مخدر است. این ناهنجاری اجتماعی موجب افزایش سرقت، فحشا، قتل، نزاع­های خیابانی و خلاصه ناامنی و اغتشاش در این­گونه شهرها شده است. هدف از این پژوهش ارزیابی و تحلیل فضایی الگوهای پراکندگی رفتار مجرمانه و کانون­های جرم‌خیز مواد مخدر در سطح منطقۀ 2 شهرداری تهران است تا دستیابی به راه‌های کنترل مناسب در هر ناحیۀ شهری فراهم شود. پژوهش حاضر پیمایشی است و از روشتوصیفی- تحلیلی و تطبیقی نیز استفاده شدهاست. با استفاده از روش­ مزبور رابطۀ بین متغیرهایتراکمجمعیت و کاربری اراضی باتعدادجرایمارتکابی مواد مخدر درسطح منطقۀ 2 شهرداری تهران بررسی می­شود. جامعۀ آماری این پژوهش مجموع جرایم مربوط بهمواد مخدر است که از تاریخ 1/1/1387 تا 1/11/1387 در منطقۀ 2 شهرداری تهران به وقوع پیوسته است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که بینمیزانتراکمجمعیتساکندرنواحی مختلفمنطقۀ مورد مطالعه (با توجه به مقدار ضریب همبستگی اسپیرمن (774/0) با اطمینان 95/0 و سطح خطای کوچک­تر از 05/0) و تعداد جرایم ارتکابی مواد مخدر ارتباطمستقیمیوجود دارد. همچنین (با توجه به مقدار ضریب همبستگی اسپیرمن (828/0)، با اطمینان 99/0 و سطح خطای کوچک­تر از 01/0) بین متغیر نوع کاربری و متغیر وابسته نیز رابطۀ آماری معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. افروغ، عماد (1377)، فضا و نابرابری اجتماعی، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
  2. اک، جان ای، چینی، اسپنسر، کمرون، جیمز، جی، لیتنر، مایکل و ویلسون، رونالدوی (1388)، تهیۀ نقشۀ برای تحلیل بزهکاری: شناسایی کانون‌های جرم­خیز؛ ترجمۀ محسن کلانتری و مریم شکوهی، چاپ اول، زنجان: نشر آذر کلک.
  3. بیانلو، یوسف، منصوریان، محمد کریم، (1385)، رابطة تراکم جمعیت با میزان و نوع جرم، فصلنامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شمارۀ ۲.
  4. تقوایی، علی­اکبر، رفیعیان، مجتبی و رضوان علی (1390)، تحلیل رابطۀ بین مؤلفه‌های کاربری زمین با کاهش جرایم و ناامنی شهری مطالعۀ موردی: منطقۀ 17 شهر تهران، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارۀ 77.
  5. توکلی، مهدی (1384)، (شناسایی و تحلیل کانون‌های جرم­خیز شهر زنجان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه علوم انتظامی.
  6. جعفریان، محمدحسن، شایسته زرین، امیر، (1388)، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در پیشگیری انتظامی از جرم.
  7. زنگی­آبادی، علی و رحیمی نادی، حسین (1389)، تحلیل فضایی جرم در شهر کرج با استفاده از GIS، فصلنامۀ حقوق، مجلة دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 40، شمارۀ 2.
  8. شاهیوندی و همکاران، (1388)، تحلیلی بر توزیع فضایی جرایم در مناطق شهر اصفهان، فصلنامۀ دانش انتظامی، سال یازدهم، شمارۀ چهارم.
  9. عباسی­ورکی، الهام (1387)، شناسایی و تحلیل فضایی کانون‌های جرم­خیز شهر قزوین با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نمونۀ موردی: بزه قاچاق و سوءمصرف مواد مخدر در شهر قزوین، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه زنجان.
  10. فکوهی، ناصر (1385)، (انسان­شناسی شهری)، تهران، نشر نی.
  11. کلانتری، محسن (1380)، بررسی جغرافیایی جرم و جنایت در مناطق شهر تهران، پایان‌نامۀ دکتریا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  12. کلانتری، محسن (1380)، بررسی جغرافیایی جرم و جنایت در مناطق شهر تهران، پایان‌نامۀ دکتری دانشگاه تهران.
  13. کلانتری، محسن، قزلباش، سمیه، یغمایی، بامشاد (1389)، بررسی جغرافیایی کانون‌های جرم­خیز شهر زنجان، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارۀ 74.
  14. کلانتری، محسن، هدایتی، اکبر، عباسی، الهام (1389) بررسی تأثیر و میزان کاربری اراضی در شکل‌گیری کانون‌های جرم خیز با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS، فصلنامۀ دانش انتظامی، سال یازدهم، شمارۀ سوم.
  15. کی­نیا، مهدی (۱۳۷۳)، مبانی جرم­شناسی، جلد دوم، تهران، مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
  16. مدیریت آمار، فناوری و سامانه اطلاعات مکانی شهرداری تهران (1385)، http://www.tehran.ir//.
  17. مرکز آمار ایران، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1335.
  18. مرکز آمار ایران، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1385.
  19. مشکینی و همکاران (1392)، تحلیل فضایی کالبدی ناهنجاری‌های اجتماعی در مناطق اسکان غیررسمی مطالعۀ موردی: منطقۀ اسکان غیررسمی اسلام‌آباد در شهر زنجان، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورۀ 45، شمارۀ 2، صص 16- 1.
  20. موسوی، سید یعقوب، (1387)، جامعه­شناختی جرایم شهری، مجلۀ اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شمارۀ 144 – 143.
  21. نصیری، معصومه و اعظمی، هادی (1385)، نابرابری­های شهری تهدیدی برای امنیت اجتماعی شهر تهران، رویکردی در جغرافیای سیاسی، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، سال دوم، شمارۀ اول.
  22. Akers, Ronald L & Christen, S Sellers. (2004), Criminological Theories, Introduction,
  23. Clarke, F. (1998), situational crime prevention: successful case studies, 2nd edition, harrow and Hetson, New York. Lupton, D. 1999, Dangerous Places and the Unpredictable Stranger: Constructions offer of Crime, Australian and New Zealand Journal of Criminology, Vol. 32, No. 1, PP: 1-15.
  24. Nasar, J. L. and Fisher, B. 1993, Hot Spots' of Fear and Crime: a Multi-method Investigation, Journal of Environmental Psychology, Vol. 13, No.3, PP: 187–206.
  25. Ratcliff, j. H (2004) the Hot spots Matrix: A framework for the spatio tempotal Targeting of crime reduction, police practice and research Vol, 5, No 1, pp. 5-23.
  26. Sherman, L. W. and Gartin, P. R. and Buerger, M. E. 1989, Hot Spots of Predatory Crime: Routine Activities and the Criminology of Place, Criminology, Vol. 27, No. 1,PP. 27-55.

 

بررسی مسائل اجتماعی ایران
دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 2
پاییز و زمستان
آبان 1393
صفحه 243-272

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار