عملکرد نیروی انتظامی در مدیریت رفتار تماشاگران فوتبال (مطالعه موردی: هواداران داماش رشت و ملوان بندرانزلی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه مازندران

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی و عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان

3 کارشناس ارشد جامعه شناسی

چکیده

پرخاشگری و خشونت تماشاگران در محیط‌های ورزشی همچون ورزشگاه‌های کشور امروزه به یکی از معضلات و مشکلات روبه رشد در ورزش کشور بدل شده است. نیروی انتظامی به عنوان یکی از ارکان مهم مدیریت رفتار تماشاگران نقش مهمی در کاهش پرخاشگری و هیجانات حاضرین در ورزشگاه ایفاء می­کند. در این راستا، آگاهی از عملکرد این نهاد رسمی در کنترل و هدایت هیجانات تماشاگران به مسیرهای امن و کنترل شده در کنار شناسایی عوامل فردی-اجتماعی، محیطی تاثیرگذار بر پرخاشگری کلامی و رفتاری تماشاگران از اولویت­های پژوهش حاضر بوده است که با استفاده از رویکردی ترکیبی ساختی-کارکردی، ناکامی- پرخاشگری و یادگیری اجتماعی فرضیات پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. روش پژوهش حاضر از نوع پیمایش بوده است و بر این اساس با حجم نمونه ۳۰۰ نفر از تماشاگران دو باشگاه فرهنگی ورزشی داماش رشت و ملوان بندر­انزلی در سری مسابقات جام خلیج فارس (۱۳۹۱-۹۲) فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار گرفتند. بمنظور تبیین فرضیات از آزمون‌های آماری چون همبستگی پیرسن، آنوا و فریدمن استفاده گردید و نتایج تحقیق حاکی از آن است که نگرش تماشاگران نسبت به عملکرد نیروی انتظامی در بیشتر موارد مورد بررسی رضایتبخش گزارش شده است، بین هویت ورزشی، هویت تیمی، سن، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ارتباط با کانون هواداران، تأثیر گروه همالان، عملکرد نیروی انتظامی و رضایتمندی از امکانات ورزشگاه با میزان پرخاشگری هواداران همبستگی معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


 
پاک نژاد، محسن و کمال درانی، (۱۳۸۸). رفتار تهاجمی تماشاگران فوتبال و علل روانی و اجتماعی آن، فصلنامه رشد و یادگیری حرکتی و ورزشی، شماره سوم: ۱۱۷-۱۴۲.
توسلی، غلامعباس، (۱۳۸۰). نظریه‌های جامعه شناسی-تهران: نشر سمت.
رحمتی، محمد مهدی، (۱۳۸۳). بررسی اعتبار تجربی تئوری ناکامی-پرخاشگری تماشاگران فوتبال شهر تهران، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره ۱۳: ۲۰۴-۲۴۱.
رحمتی، محمد مهدی، (۱۳۸۸). جامعه شناسی خشونت ورزشی-تهران: نشر شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ریتزر جورج، (۱۳۸۴). نظریه‌های جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه‌ی محسن ثلاثی-تهران: نشر علمی.
صداقت زادگان، شهناز، (۱۳۸۴). جامعه پذیری از طریق ورزش، فصلنامه­ی المپیک-شماره ی ۲: ۷۱-۶۱.
صداقت زادگان، شهناز، (۱۳۸۵). زنان و ورزش، رشد، آموزش علوم اجتماعی، دوره­ی دهم، شماره­ی ۲: ۳۵-۲۹.
صدیق سروستانی، رحمت الله، (۱۳۸۱). تخلیه منفعل هیجان یا تزریق فعال خلجان، نامه علوم اجتماعی، شماره ۱۹: ۶۹-۶۱.
صفابخش، محسن، (۱۳۸۲). رفتارهای جمعی هواداران باشگاه‌های پرطرفدار شهر تهران در مسابقات لیگ حرفه ای فوتبال ۱۳۸۲-۸۱، طرح پژوهشی، پژوهشکده تربیت بدنی
عنبری، موسی، و همکاران، (۱۳۸۱). بررسی علل خشونت گرایی در میان تماشاگران فوتبال، معاونت اجتماعی و ارشاد ناجا، معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد تهران، گروه پژوهشی مطالعات فرهنگی.
کیالاشکی، رشاد، (۱۳۷۸). بررسی عوامل پرخاشگری در میادین ورزشی از دیدگاه تماشاگران، ورزشکاران و متخصصین تربیت بدنی، رسالة کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان.
کاظمی، محمد رضا، (۱۳۸۶). بررسی علل آشوب تماشاگران فوتبال پس از شهرآورد بزرگ فوتبال ایران از دیدگاه تماشاگران، فصلنامه پژوهش در علوم ورزشی، شماره ۱۷: ۱۱۴- ۱۱۰.
کبیری سعید، (۱۳۹۰). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر فرایند جامعه پذیری ورزشی: مطالعه موردی ورزشکاران شهر رشت، ۱۳۹۰، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان.
کبیری، سعید، (۱۳۹۲). بررسی نقش نیروی انتظامی در کاهش پرخاشگری و هیجانات تماشاگران فوتبال (مطالعه مورد تماشاگران داماش رشت و ملوان بندر انزلی)، طرح تحقیقاتی به سفارش دفتر تحقیقات کاربردی نیروی انتظامی استان گیلان.
محسنی تبریزی علیرضا و محمد مهدی رحمتی، (۱۳۸۱). سیری در مفاهیم و نظریه‌های خشونت، پرخاش و پرخاشگری به منظور ساخت و ارائه یک مدل علی-توصیفی خشونت در ورزش، نامه علوم اجتماعی، شماره ۱۹: ۱۲۵-۱۵۳.
نصری، صادق، دماوندی، ابراهیم، (۱۳۸۵). رابطه ویژگی‌های شخصیتی و پرخاشگری در تماشاچیان فوتبال، فصلنامه روانشناسی کاربردی، دوره اول، شماره ۱: ۴۳-۷۰.
وایس، اتمار، (۱۳۸۹). مبانی جامعه شناسی ورزش، ترجمه­ی کرامت الله راسخ-تهران: نشر نی.
وثوقی، منصور و محسن خسروی نژاد، (۱۳۸۸). بررسی عوامل فرهنگی- اجتماعی رفتار هیجانی تماشاگران فوتبال، پژوهش نامه علوم اجتماعی، سال سوم، شماره اول، ۱۱۷-۱۴۱.
 
Branscombe, N, R., Wann, D, L (1994). Collective self-esteem consequences of out-group derogation when a valued social identity is on trial. European Journal of Social Psychology. 24: 641-657.
Coakley J. (2001). Sport in society: Issues & Controversies-7ted, By McGraw-Hill.
Crawford, G. (2003). The Career of the Sport Supporter: The Case of the Manchester Storm. Sociology, 37: 219–237.
Crawford, G. (2004). Consuming sport: Fans, culture and sport. Oxon: Routledge.
Crawford, G. (2009). Consuming sport, consuming Beer: sport fan, scene and Everyday life. In Lawrence, A. W., & Jackson, S.J. (edt). Sport, Beer, and Gender: promotional culture & contemporary social life. Peter Long Publishing. New York: 279-298.
Dimmock, J.A. & Grove, J.R. (2005). Relationship of fan identification to determinants of aggression. Journal of Applied Sport Psychology, 17, 37-47.
Elizabeth, S. (2010). Female fandom in an English sport city: A sociological study of female spectating and consumption around sport. Department of sociology MS Leicester Theses. Doctoral PhD.
End, Christian M.; Foster, Natalie J (2010). The Effects of Seat Location, Ticket Cost, and Team Identification on Sport Fans' Instrumental and Hostile Aggression. North American Journal of Psychology, 12(3): 421-432.
Hau, S. (2008). Communication as the most important police strategy of the football world cup final 2006.FOG-Rapport. Department of Behavioral science and learning. 61: 1-20.
Jacobson, B. (2003). The social psychology of the creation of sport fan identity: A theoretical review of the literature: athletic insight. The online Journal of sport psychology. 105: 1-14.
James, J.M. (1997). Becoming A sport fan: understanding cognitive development and socialization in the development of fan loyalty. Degree doctor of philosophy in the graduate school of the Ohio state university.
Jones, I. (1997).A Further Examination of the Factors Influencing Current Identification with a Sports Team.A Response to Wann, et al. (1996).Perceptual and Motor Skills. 85: 257–258..
Levy, L. (1989). A Study of Sports Crown Behavior: The Case of the Great Pumpkin Incident. Journal of Sports and Social Issues, 13, 69-91.
Marie, O. (2010). Police and thieves in the stadium. Research center for education and labor market. Maastricht University and center for economic performance. London School of economics: 1-13.
O’neill, M. (2004). Policing football in Scotland: The forgotten team. International Review for the sociology of sport. 39(1): 95-104.
Rocca, K. A., & Vogl-Bauer, S. (1999). Trait verbal aggression, sports fan identification, and perceptions of appropriate sports fan communication. Communication Research Reports, 16, 239-248.
Rookwood, T., & Pearson, G. (2010). The hoolifan: positive fan attitudes to football hooliganism. International Review for the sociology of sport. 47(2): 149-164.
Spaaij, R., & Anderson, A. (2010). Soccer fan violence: A Holistic approach: reply to Braun and Vliegenthart. International Review for the sociology of sport. 25(4): 561-579.
Stott, C., & Reicher, C. (1998). How conflict escalates: The inter group dynamics of collective football crowd violence. Sociology, Sage. 32(2): 353-373.
Stott, C., & Adang. O. (2004).Crowd dynamics, Policing and hooliganism at Euro 2004. Tajfel laboratory school of psychology. University of Liverpool.1-13.
Wann, D. L., & Branscombe, N. R. (1992). Emotional responses to the sports page. Journal of Sport & Social Issues, 16, 49-64.
Wann, D. L., Carlson, J. D., & Schrader, M. P. (1999). The impact of team identification on the hostile and instrumental verbal aggression of sport spectators. Journal of Social Behavior and Personality, 14, 279-28.
Wann, D. L., Weaver, S., Belva, B., Ladd, S., Armstrong, S. (2015). Investigating the Impact of Team Identification on the Willingness to Commit Verbal and Physical Aggression by Youth Baseball Spectators. Journal of Amateur Sport, 1(1), 1-28.
Wann, D.L., & Zaichkowsky, L. (2009). Sport team identification and belief in team curses: the case of the Boston red sox and the curse of the Bambino. Journal of sport behavior: 1-10.
Wann, D.L., Carlson, J.D., & Schrader, M.P. (1999). The impact of team identification on the hostile and instrumental verbal aggression of sport spectators. Journal of Social Behavior and Personality, 14(2), 279-286.
Wann, D.L., Haynes, G., mclean, B., & Pullen, P. (2003). Sport team identification and willingness to consider anonymous acts of hostile aggression. Aggressive Behavior, 29, 406-413.
Wann, D.L., Melnick, M.J., Russell, G.W., & Pease, D.G. (2001). Sports fans: The psychology and social impact of spectators. New York: Routledge.
Wann, D.L., Peterson, R.R., Cothran, C., & Dykes, M. (1999). Sport fan aggression and anonymity: The importance of team identification. Social Behavior and Personality, 27(6), 597-602.