رابطۀ فرهنگ رشته‌ای با انواع فرهنگ‌های دانشگاهی: مورد مطالعۀ دانشگاه تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه تبریز

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه ایلام

3 استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ فرهنگ رشته‌ای با انواع فرهنگ­های دانشگاهی بر اساس رویکرد برگ کوئیست است. بدین منظور رابطۀ فرهنگ­های دانشگاهی معرفی­شده توسط برگ کوئیست با فرهنگ رشته­ای در سه بعد 1. ایفای نقش محقق؛ 2. همکاری‌های دانشگاهی و 3. جو حمایتی برای فعالیت‌های پژوهشی و همچنین با دسته‌بندی علوم از نظر تونی بچر بررسی شده است. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعۀ آماری این مطالعه شامل 690 نفر اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز است. به سبب احتمال تمایل اندک اعضای هیئت علمی در پاسخگویی به پرسشنامه­ها و برای جلوگیری از افت تعداد نمونه، پرسشنامه‌ها در میان همۀ استادان پخش شد. در نهایت 156 نفر از اعضای هیئت علمی به پرسشنامه‌های فرهنگ‌های دانشگاهی (ACI) و فرهنگ رشته‌ای پاسخ دادند. آزمون تفاوت میانگین‌ها نشان داد که میان فرهنگ دانشگاهی حاکم بر دانشکده‌های مختلف دانشگاه تبریز تفاوت معناداری وجود دارد؛ به طوری که دانشکده‌های علوم تربیتی و روان‌شناسی، دامپزشکی، مکانیک، برق، فیزیک و شیمی، همانند فرهنگ حاکم بر کل دانشگاه، فرهنگ مشارکت­پذیر؛ دانشکده‌های انسانی و علوم اجتماعی، ادبیات و زبان‌های خارجی، کشاورزی، عمران و علوم پایه فرهنگ وکالتی و دانشکدۀ ریاضی فرهنگ توسعه‌ای دارند. همچنین مشخص شد که فرهنگ مشارکت­پذیر با ویژگی‌های بارزی همچون تولید و تفسیر دانش، پژوهش­های مورد حمایت هیئت علمی، آزادی عمل دانشگاهی، امکان مطالعۀ استادان در حوزۀ تخصصی خود، تسلط عقلانیت و استقلال، فرهنگِ حاکم بوده است. تحلیل داده­ها با استفاده از رگرسیون گام به گام آشکار ساخت که ضریب تعیین مدل نهایی برای فرهنگ دانشگاهی در دانشگاه تبریز 5/34 درصد بوده است

کلیدواژه‌ها