رابطه‌ی بین آگاهی و ارزیابی از اجرای مجازات‌های رسمی و نگرش نسبت به جرم (مورد مطالعه: خمینی‌شهر اصفهان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه الزهراء (س) تهران

2 کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه الزهراء (س) تهران

چکیده

در دهه­های اخیر به موازات افزایش نرخ جرایم و تغییر انواع آن در جامعه­ی ایران، میزان اجرای مجازات­های رسمی مرتبط با جرایم خاص، توسط دستگاه کیفری در سطح کشور افزایش نسبی یافته است. این مجازات­ها، که بعضأ در ملاءعام و انظار عمومی نیز به اجرا در می­آیند، صرفنظر از سیاست­ها و اهداف اجرایی مدنظر مراجع رسمی و قانونی، واکنش­های گوناگونی را در سطح جامعه و افکارعمومی در پی دارند که از منظرهای مختلف، قابل بررسی علمی و تجربی می­باشد. این پیمایش با هدف سنجش و ارزیابی تأثیر مجازات­های رسمی بر نگرش عموم نسبت به جرم، با استفاده از مفروضات تئوری­های بازدارندگی و تقویت پیوندهای اجتماعی به انجام رسیده است. جمعیت آماری شامل تمامی شهروندان بالای 18سال خمینی­شهر اصفهان بوده است، که  171 نفر آنان به عنوان نمونه آماری با روش نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب شده­اند. یافته­های تحقیق حاکی از نگرش منفی نسبتأ قوی نسبت به جرم در جامعه مورد مطالعه، میزان آگاهی پایین و ارزیابی مثبت پاسخگویان از اجرای مجازات­های رسمی بوده است. در نهایت، رابطه بین متغیرهای آگاهی و ارزیابی از مجازات­ها با نگرش نسبت به جرم معنادار بوده است. متغیرهای پیوند اجتماعی و بازدارندگی، 27% از تغییرات نگرش نسبت به جرم را تبیین کرده­اند.

کلیدواژه‌ها


-         الهام، غلامحسین. محمدی مغانجوقی، فاطمه (1391). مجازات متناسب از دیدگاه نظریه­های بازدارندگی (با تأکید بر نظریه تعیین کیفر آلمان)، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم­سیاسی، دوره­ی 42، شماره­ی 3، 57-72.
-         بکاریا، سزار (1380). رساله­ی جرایم و مجازات­ها. ترجمه­: محمد­علی اردبیلی. تهران: نشر میزان.
-         بولَک، برنار (1384). کیفرشناسی. ترجمه: علی حسین نجفی ابرندآبادی. تهران: انتشارات مجد.
-         جعفری، احمد. سراج زاده، سیدحسین (1389). بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با جدی­انگاری جرم در بین دانشجویان دانشگاه تربیت معلم تهران (واحد کرج). رساله کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت معلم تهران.
-         ذبیحی، مینا (1392). نسل و جدی­انگاری جرم (مطالعه­ای در شهر تهران). رساله کارشناسی ارشد. دانشکده علوم­اجتماعی و اقتصادی، گروه جامعه­شناسی، دانشگاه الزهرا (س).
-         رابرتسون، یان (1374). درآمدی بر جامعه (با تأکید بر نظریه­های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادی). ترجمه: حسین بهروان. مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس­رضوی.
-         رایجیان اصلی، مهرداد (1383). جایگاه کیفر مرگ در جهان. مجله­ی پژوهش حقوق و سیاست، شماره­ی 11، 111-130.
-         ربانی، رسول. عباس زاده، محمد. نظری، جواد (1388). بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر برگرایش به نزاع جمعی مطالعه موردی شهرستان­های منتخب استان ایلام. فصلنامه­ی علمی- پژوهشی انتظام اجتماعی، سال اول، شماره­ی 3، 103-126.
-         ستوده، هدایت الله (1389). آسیب­شناسی اجتماعی (جامعه­شناسی انحرافات). تهران: انتشارات آوای نور.
-         سلیمی، علی و داوری، محمد (1386). جامعه­شناسی کجروی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
-         شمس، علی (1387) الف. آمار ورودی­ به زندان­های ایران (طی سال­های 1358-1380). تهران: انتشارات راه و تربیت.
-         شمس، علی (1387) ب. آمار ورودی­ به زندان­های ایران (طی سال­های 1381-1385). تهران: انتشارات راه و تربیت.
-         صدیق سروستانی، رحمت­الله (1389). آسیب­شناسی اجتماعی (جامعه­شناسی انحرافات اجتماعی). تهران: انتشارات سمت.
-         عبداللهی، احمد (1390). نگرش دانشجویان و اساتید دانشگاه شهید ­بهشتی نسبت به مجازات اعدام. فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، دوره­ی 11، شماره­ی 42.
-         کریمی، یوسف (1384). روان­شناسی اجتماعی. تهران: انتشارات ارسباران.
-         کمالان، سیدمهدی (1393). قانون مجازات اسلامی مصوب 1/2/1392. تهران: انتشارات برازش.
-         مرادی حسن آبادی، محسن. محمودی جانکی، فیروز (1390). تأثیر افکار­عمومی بر ابقا یا الغای کیفر اعدام در غرب. رساله کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
-         ممتاز، فریده (1387). انحرافات اجتماعی، دیدگاه­ها و نظریه­ها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
-         میرمحمد صادقی، حسین (1382). کنکاشی در تأثیر ارعاب مجازات اعدام. فصلنامه­ی حقوق دادرسی، شماره­ی 37، 3-9.
-         یزدان جعفری، جعفر (1388). فرآیند بازدارندگی مجازات­ها (موانع و محدودیت­ها). فصلنامه دانش انتظامی، سال 3، شماره 4، 207-229.
-         نوربها، رضا (1378). زمینه­ی حقوقی جزای عمومی. تهران: نشر دادآفرین.
 
-         Abell, Jessica. (2009). "Creating Knowledgeable Citizens: The Impact of Public Opinion and Education on Capital Punishment". Master Dissertation Submitted to Political Science Department, California State University.
-         Barabas, Jason. (2004). "How Deliberation Affects Policy Opinions". The American Political Science Review. 98 (4): 687-701.
-         Barkow, Rachel, E. (2005). "Federalism and Politics of Sentencing". Columbia Law Review. 1276.
-         Beard, Orscini L. (2010). "Deconstruction of Capital Punishment: A Perspective on the Deterrent Effect". PhD Dissertation Submitted to Public Policy and Urban Affairs, Southern University and Agricultural and Mechanical College.
-         Bohm, R. (2007) "DeathQuest III: An Introduction to the Theory and Practice of Capital Punishment in the United States". New Jersey:  Matthew Bender and Company.
-         Bottoms, Anthony. (1995). "Philosophy and Politics of Sentencing. Pp. 17-49 in the Politics of Sentencing Reform". Oxford: Clarendon Press.
-         Braman, Donald. (2006). "Punishment and Accountability: Understanding and Reforming Criminal Sanctions in America". UCLA Law Review. 1143.
-         Brown, Elizabeth K. (2008). "Public Opinion and Penal Policymaking: An Examination of Constructions, Assessments, and Uses of Public Opinion By Political Actors in New York State". PhD Dissertation in Criminal Justice Department, University of Albany, New York.
-         Burstein, Paul. (2006). Why Estimates of the Public Opinion on Public Policy Are Too High: Empirical and Theoritical Implications. Social Forces. 84 (4): 2274-89.
-         Crime and punishment: Public perception, judgment and opinion " (2013) Penal Reform International and SATIO Groups of Companiess.
-         Domhoff, G. William. (2002). "Who Rules America?". Boston: McGraw Hill.
-         Erikson, Robert S., Michael B. Mackuen, and James A. Stimson. (2002). "Public Opinion and Policy: Causal Flow in a Macro System Model". Pp. 33-53 in Navigating Public Opinion: Polls, Policy and Future of American Democracy, Oxford: Oxford University Press.
-         Fagan, Jeffery; Wilkinson, Deanna l. (1998). "Social Contexts and Functions of Adolescent Violence". Violence in American Schools, 55.
-         Falco.D & Freiburger.T (2011). "Public Opinion and Death Penalty: A Qualitative Approach."The Qualitative Report, 16,830-847.
-         Ghassemi, Ghasem. (2009). "Criminal punishment in Islamic societies: Empirical study of attitudes to criminal Sentencing in Iran." Eur J Crime policy Res, 15: 159-180.
-         Grasmick, H.G., Cochran, J.K., Bursick, R.J., and Kimpel, M. (1993). "Religion, Punitive Justice, and Support for the Death Penalty". Justice Quarterly, 10, 289-314.
-         Horton, Paul. B and Hunt, Chester l. (1968). Sociology and Society. Published by McGraw- Hill Companies. 635 pages.
-         Juliani, Tony J. (1980). "Punishment: An Examination of Prisoners’ and Nonprisoners Attitudes Toward Penal Sanctions". PhD Dissertation Submitted to Faculty of Criminology, The Florida State University.
-         Maggard.S & Payne.B & Chappell.A (2012). "Attiude toward capital punishment: Educational, demographic, and neighborhood crime influences". The Social Science Journal, 49, 155-166.
-         Mitchell, Alvin D. (2005). "The Effects of the Marshall Hypothesis on Attitudes toward the Death Penalty". PhD Submitted to Justice and Political Science. Union Institute and University.
-         Paternoster, Raymond; Piquero, Alex. (1995). "Reconceptualizing Deterrence: An Empirical Test of Personal and Vicarious Experiences". Research in Crime and Delinquency, 32 (3): 251-286.
-         Robinson, Matthew B. (2008). "Death Nation: The Expert Explain American Capital Punishment". Pearson Prentice Hall.
-         Rodgers, Forest. R. (2012). "Exploring Support for Capital Punishment: Analysis of Authoritarianism, Race and the Phrasing of Questions". PhD Dissertation Submitted to Department of Sociology, Oklahoma University.
-         Serajzadeh, S.H. (2008). "Social Determinant of Seriousness of Crime: An Examination of Muslim Sample", The Journal of Social Compass, vol.55, No.4 . 541-560.
-         Sharp, S.F., McGhee, M., Hope, T.L., and Coyne, R. (2007) "Predictors of Support of Legislation Banning Juvenile Executions in Oklahoma: An Examination by Race and Sex." Justice Quarterly, 24, 134-155. 
-         Sims, Barbara A. (1997). "Thinking about Crime and Punishment: An Analysis of the Public’s Perceptions of Causations and Sanctions". PhD Dissertation Submitted to Criminal Justice Department, Sam Houston State University, Huntsville, Texas.
-         Trittle, Charles, R; Logan, Charles H. (1973). "Sanctions and Deviance: Evidence and Remaining Questions". Law and Society Review, 7 (371).
-         Unnever, J.D., and Cullen, F.T. (2005) "Executing the Innocent and Support for Capital Punishment: Implications for Public Policy." Criminology and Public Policy, 4, 3-37.
-         Weatherby.G & Canzaga.P & Labossiere.A & Clark.B (2012). "Public Opinion`s Affect on Capital Punishment in the United States." Journal of Criminology and Criminal Justice Research & Education, 3, 1-13.
-         Wood, Jane; Viki, G. Tendayi. (2004). "Public Perception of Crime and Punishment". In Forensic Psychology. Edited by Adler, Joanna R. Routledge Publication.
-         Zimring, Franklin E. Johnson, David T. (2008). "Law, Society and Capital Punishment in Asia". Punishment and Society, 10 (2): 103-115.