کاربست کارآفرینی دانشگاهی در دانشگاه‌های ایران به مثابه یک مساله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، تهران، ایران

چکیده

مقاله حاضر با هدف بررسی و تحلیل مسائل و چالش‌های کاربست کارآفرینی دانشگاهی در دانشگاه‌های ایران نگاشته شده است. روش این تحقیق از نوع آمیخته بوده و در بخش مطالعه کیفی با استفاده از روش اسنادی و مطالعه اکتشافی، (20 مورد از اسناد پژوهشی و دیدگاه 15 نفر از خبرگان آموزش عالی) مدل مفهومی اکوسیستم دانشگاهی توسعه داده شده و در بخش مطالعه کمی (پیمایش) ابعاد اکوسیستم کارآفرینی دانشگاهی توسط 79 نفر از مدیران دانشگاهی مورد پایش قرار گرفته است. ضرایب روایی و اعتبار سازه ای ابزار تحقیق از طریق آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی مورد محاسبه و تایید قرار گرفت. در بخش پیمایش، داده‌های تحقیق با استفاده از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق مدل مفهومی اکوسیستم دانشگاهی در قالب شش مولفه اصلی شامل سیاست، بسترهای مالی و اقتصادی، بسترهای فرهنگی و اجتماعی، پشتیبانی ها، نهادها، شبکه‌ها و تعاملات و سرمایه انسانی توسعه داده شده و بر اساس مدل تحلیلی سوات، از چهار جنبه، نقاط قوت و ضعف، فرصت و تهدید بر اساس نظر مدیران دانشگاه‌های دولتی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد که در بعد سیاست، نقاط قوت و در ابعاد سرمایه انسانی و نهادها، شبکه‌ها و تعاملات نقاط ضعف دارای بیشترین قدرت تعیین کنندگی است. در ابعاد پشتیبانی‌ها و بسترهای فرهنگی و اجتماعی بیشترین قدرت تعیین کنندگی مربوط به فرصت ها، و در نهایت در بسترهای مالی و اقتصادی بیشترین قدرت تعیین کنندگی مربوط به تهدیدها است. 
 

کلیدواژه‌ها


-         پورآتشی، مهتاب و مختارنیا، محمد. (1388). بررسی عوامل موثر بر کارآفرینی دانش آموختگان کشاورزی از دیدگاه اعضای هیات علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2-40، شماره 2.
-         پورعزت، علی اصغر، قلی پور.، آرین و ندیرخانلو، سمیرا. (1389). تبیین موانع کارآفرینی دانشگاهی و تجاری سازی دانش در دانشگاه تهران. سیاست علم و فناوری، سال دوم، شماره 4، ص 75-65.
-         حسنقلی پور، حکیمه، قلی پور، آرین و روشندل اربطانی، طاهر. (1390). موانع تجاری سازی دانش در کارآفرینی دانشگاهی. توسعه کارآفرینی، سال چهارم، شماره 14، ص 183-165.
-         دهقان، رضا، طالبی، کامبیز و عربیون، ابوالقاسم. (1391). پژوهشی پیرامون عوامل موثر بر نواوری و کارآفرینی سازمانی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاهه علوم پزشکی تهران. پیاورد سلامت، دوره 6، شماره 1 ص 33-22.
-         شریف زاده، فتاح، رضوی، سیدمصطفی، زاهدی، شمس السادات و نجاری، رضا. (1388). طراحی و تبیین الگوی عوامل موثر بر کارآفرینی دانشگاهی (مطالعه موردی: دانشگاه پیام نور). توسعه کارآفرینی، سال دوم، شماره ششم، ص 38-11.
-         صفرزاده، حسین، احمدی شریف، محمود وکارگریان مروستی، غلامرضا. (1388). بررسی عوامل موثر بر استقرار دانشگاه‌های کارآفرین. نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش. سال چهارم، شماره 2، ص 151-136.
-         قهرمانی، محمد، رشید حاجی خواجه لو، صالح و ابوچناری، عقیل. (1390). نقش رهبری تحولی در ارتقای دانشگاه به سازمان کارآفرین (مطالعه موردی: دانشگاه شهید بهشتی). توسعه کارآفرینی، سال چهارم، شماره 14، ص 204-185.
-         کریمی، آصف، رضایی، روح الله، احمدپور داریانی، محمود و انصاری، محسن. (1392). تاثیر فرهنگ سازمانی بر گرایش کارآفرینانه (مورد مطالعه: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران). توسعه کارآفرینی، دوره ششم، شماره سوم، ص 182-163.
-         مرجائی سید هادی. (1393). گزارش نتایج پنل تخصصی دانشگاه کارآفرین: بررسی مسائل و الزامات زیر ساختی. موسسه پزوهش و برنامه ریزی آموزش عالی 27 بهمن 1393.
-         یداللهی فارسی، جهانگیر، زالی، محمدرضا، و باقری فرد، سیدمرتضی. (1390). شناسایی عوامل ساختاری موثر بر توسعه کارآفرینی دانشگاهی، مطالعه موردی دانشگاه جامع علمی-کاربردی. فصلنامه عملی- پژوهشی سیاست علم و فناوری، سال چهارم، شماره 1، ص 32-17.
-         Amaral, A. M., Baptista, R., Lima, F. (2011). Serial entrepreneurship: impact of human capital on time to re-entry.  Small Business Economics, 37 (1), 1-21
-         Audretsch, D. & Phillips, R.J. (2007). Entrepreneurship, State Economic Development Policy and the Entrepreneurial University. Germany: Max Planck Institute of Economics, Group of Entrepreneurship growth and policy.
-         Cheng, Ming Yu. (2009). The effectiveness of entrepreneurship education in Malaysia, the Journal of Education Training, 7, 51, 555- 556.
-         Galloway, L. (2005).  Enterprise skills for the economy.  Education and training. 47 (1), 7-17.
-         Gnyawali, D. and Fogel, D. (1994); Environments for Entrepreneurship Development: Key Dimensions and Research Implications; Entrepreneurship: Theory and Practice, Vol. 18, No. 4, pp. 43-62.
-         Greene, P. G., Rice, M. P. & Fetters, M. L. (2010): University-based entrepreneurship ecosystems: framing the discussion.  In:  Fetters, M. L., Greene, P. G.  & Rice, M P. (Hg.):  The development of university-based entrepreneurship ecosystems. Global practices. Cheltenham, UK: Elgar, S. 1-11.
-         Guerrero Cano, M. (2007). Entrepreneurial universities: The case of the autonomous university of Barcelona.  Research work at the Autonomous University of Barcelona.
-         Ho, Y.-P. Singh, A. and Wong, P.-K. (2010). National University of Singapore. In: Fetters, M. L., Greene, P. G. and Rice, M. P. (eds.). The development of university-based entrepreneurship ecosystems. Global practices. Cheltenham, UK: Elgar, pp. 149–176.
-         Isenberg, D.  J. (2011):  The  Entrepreneurship  Ecosystem  Strategy as  a  New  Paradigm for  Economic  Policy. Principles for Cultivating Entrepreneurship. The Babson Entrepreneurship Ecosystem Project. Massachusetts: Babson Global.
-         Isenberg, D. J. (2010). How to start an entrepreneurial revolution, Harvard Business Review (88:6), June 2010, pp. 40-50.
-         Ketikidis, P H., Ververidis, Y, and Kefalas, P. (2012) ‘An Entrepreneurial Model for Internationalisation of Higher Education: The Case of City College, an International Faculty of the University of Sheffield' Proceedings of the Conference on Entrepreneurial Universities.
-         Llano, J. A. (2006). The university environment and academic entrepreneurship: A behavioral model for measuring environment success. Work Paper, 1-27.
-         Matlay, H. (2008). The impact of entrepreneurship education on entrepreneurial outcomes, Journal of Small Business and Enterprise, 2, 15, 382- 396.
-         Philpott K., Dooley L., Caroline O’Reilly, & Lupton G., (2011), “The entrepreneurial university: Examining the underlying academic tensions”, Technovation 31, 161–170.
-         Rice, M. P., Fetters, M. L., Greene, P. G. (2010). University-based entrepreneurship ecosystems: key success factors and recommendations. In: Fetters, M. L., Greene, P. G. and Rice, M. P. (eds.). The development of university-based entrepreneurship ecosystems. Global practices. Cheltenham, UK: Elgar, pp. 177–196.
-         Ropke, J. (2006). Knowledge mobilization and academic entrepreneurship. Journal of Entrepreneurship Research, 1 (1), 33-61.
-         Rothaermel, F.T., Agung, S.D., Jiang, L. 2007. University entrepreneurship: a taxonomy of the literature. Industrial and Corporate Change 16 (4), 691-791.
-         Shane, S. (2004), ‘Encouraging university entrepreneurship? The effect of the Bayh-Dole act on university patenting in the United States,’ Journal of Business Venturing, 19 (1), 127–151.
-         Siegel, D.S., Veugelers, R., and Wright, M. (2007). Technology transfer offices and commercialization of university intellectual property:  performance and policy implications. Oxford Review of Economic Policy 23 (4), 640–660.
-         Yusof, M., M.S. Siddiq, M.S., & Nor, L.M. 2012. Internal factors of academic entrepreneurship: The case of four Malaysian Public Research Universities. Journal of Entrepreneurship, Management, and Innovation, 8 (1) (2012), pp. 84–115