تحلیل جرم شناختی خود-دگرکشی، با تاکید بر خود-دگرکشی انگیزشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

2 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

3 استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

خود-دگرکشی، به عنوان یکی از نابهنجارهای اجتماعی، پدیده­ای است که در آن شخص، به فاصله­ی کوتاهی از به قتل رساندن دیگری، مبادرت به خودکشی می­کند. به رغم متنوع بودن مصادیق این نابهنجاری، می­توان تمامی اقسام آن را در دو گروه خود-دگرکشی انگیزشی و خود-دگرکشی غیر انگیزشی جای داد. وجه فارق بین این دو نوع از خود-دگرکشی، وجود انگیزه­ی خاص در ارتکاب قتل (مسبوق به رابطه­ی عاطفی بین قاتل و مقتول) در خود-دگرکشی انگیزشی و عدم وجود این رابطه در خود-دگرکشی غیر انگیزشی است. روش مورد استفاده در پژوهش حاضر کیفی با انجام نمونه­گیری هدفمند از 50 نفر از روان­شناسان و روانپزشکانی است که پرونده­های مرتبط با خود- دگر کشی را مورد بررسی قرار داده­اند. مصاحبه­ها تا زمان اشباع اطلاعات ادامه یافت و تجزیه و تحلیل مصاحبه­ها با استفاده از روش کد گذاری باز انجام پذیرفت یافته­ها نشان دادند که می­توان انواع گوناگون خود- دگر کشی را بر اساس رابطه­ی خانوادگی، انگیزه و فراوانی طبقه­بندی نمود. همچنین می­توان برای خود-دگر کشی انگیزشی ویژگی­هایی نظیر ماهیت خشن، سبق تصمیم، وجود رابطه­ی عاطفی، شیوع ارتکاب مردانه و هدف قراردادن زنان به عنوان آماج جرم را در نظر گرفت و آن را در دسته­بندی چهار گانه­ی همسرکشی، فرزند­کشی، خانواده­کشی و معشوقه­کشی قرار داد. همچنین، فقدان خودکنترلی و نیز وضعیت روانی خاص قاتل را می­توان به عنوان علل مستقیم ارتکاب خود- دگرکشی انگیزشی بیان کرد.

کلیدواژه‌ها


-         خادمی، عین الله، حاجی بابایی، حمیدرضا (1391) تبیین مفهوم لذت و اقسام آن از منظر غزالی، دو فصلنامه انسان پژوهشی دینی، سال نهم، شماره 28، ص98-79
-         علیوردی نیا، اکبر، شارع پور، محمود، مرادی، فاطمه (1392) بررسی تأثیر خودکنترلی و پیوند اجتماعی بر نگرش دانشجویان نسبت به مصرف الکل،فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی-فرهنگی، دوره اول، شماره 4،ص 97-69
-         کی­نیا، مهدی (1357)، خودکشی مضاعف و بررسی علل خودکشی،ماهنامه قضایی، شماره 151، صص 37-27
-         ویلیامز، فرانک پی و ماری لین دی، مک شین (1383)، نظریه­های جرم شناسی، ترجمه حمید رضا، ملک محمدی، تهران، نشر میزان
-         ولد، جرج و توماس برنارد و جفری اسنیپس (1392)، جرم شناسی نظری (گذری بر نظریه­های جرم شناسی)، ترجمه علی شجاعی، انتشارات سمت، تهران.
-         Alder, C. M., & Polk, K. (2001). Child victims of homicide. Cambridge: Cambridge University Press.
-         VieroG. CecchettoC. Muscovich, C. Giraudo, G. Viel (2015), MSCT and micro-CT analysis in a case of “dyadic-death”. Homicide-suicide or suicide-homicide?, Journal of Forensic Radiology and Imaging, Volume 2, Issue 2, Pages 95
-         A.R. Felthous, A. Hempel, Combined homicide-suicides: a review, Journal of Forensic Sciences 40 (1995) 846–857.
-         Starzomski, D. Nussbaum, The self and the psychology of domestic homicidesuicide, International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology 44 (2000) 468–479
-         Baumeister, R. F. (2005). The cultural animal: Human nature, meaning, and social life. NewvYork, NY: Oxford University Press
-         Bourget, D., & Gagné, P. (2002). Maternal filicide in Québec. Journal of American Academy of Psychiatry and Law, 30, 345–351
-         Bridges, F. S., & Lester, D. (2011). Homicide–suicide in the United States, 1968–1975.
-         Barraclough, B. M.,&Clare Harris, E. (2002). Suicide preceded by murder: The epidemiology of homicide-suicide in England and Wales 1988–92. Psychological Medicine, 32, 577–584.
-         Currens, S., Fritsch, T., & Jones, D. (1991). Current trends homicide followed by suicide— Kentucky, 1985–90. MMWR Weekly, 40 (38), 652–653 (Sept, 1991, 659).
-         C.Y. Chan, S.L. Behb, R.G. Broadhurst (2004), Homicide–suicide in Hong Kong, 1989–1998, Forensic Science International 140 (2004) 261–267
-         D. Bourget, P. Gagne, J. Moamai, Spousal homicide and suicide in Quebec, Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law 28 (2000) 179–182.
-         D.A. Fishbain, Suicide pacts and homicide, American Journal of Psychiatry 143 (1986) 1319–1320
-         D. Cohen, M. Llorente, C. Eisdorfer, Homicide-suicide in older persons, American Journal of Psychiatry 155 (1998) 390–396.
-         Emel Sari Gokten, Ali Guven Kilicoglu (2015) Case report: An extreme homicide–suicide by a 12-year-old girl, Aggression and Violent Behavior, 110–112
-         Daly, M., &Wilson, M. (1988). Homicide. New York: Aldine de Gruyter.
-         Felthous, A. R., & Hempel, A. (1995). Combined homicide–suicides: A review. Journal of Forensic Science, 40 (5), 846–857 (Sep).
-         Grenberg, J. M. (2005). Kant and the ethics of humility: A story of dependence, corruption and virtue. Cambridge, MA: Cambridge University Press
-         Gottfredson.J ,Hrischi.T (1990), A General theory of Crime, Stanford, Stanford University Press
-         Holroyd, E.,) 2001 (. Hong Kong Chinese daughters' intergenerational caregiving obligations: a cultural model approach. Social Science & Medicine 53, 1125–1134
-         Hatters Friedman, S., Holden, C. E., Hrouda, D. R., & Resnick, P. J. (2008). Maternal filicide and its intersection with suicide. Brief Treatment and Crisis Intervention, 0 (1), 1–9.
-         Hannah, S. G., Turf, E. E., & Fierro, M. F. (1998). Murder-suicide in Central Virginia: A descriptive epidemiologic study and empirical validation of the Hanzlick-Koponen typology. American Journal of Forensic Medical Pathology, 19, 275-283.
-         J. Barnes, Murder followed by suicide in Australia 1973–1992: a research note, Journal of Sociology 36 (2000) 1–11.
-         Janet Haines, Christopher L. Williams, David Lester (2010). Murder–suicide: A reaction to interpersonal crises, Forensic Science International, 93–96
-         Jeffrey S. Adler, (1999), “IF WE CAN’T LIVE IN PEACE,WE MIGHT AS WELL DIE” Homicide-suicide in Chicago, 1875-1910, JOURNAL OF URBAN HISTORY, Vol. 26 No. 1, November 1999 3-21
-         K. Van Wormer, C. Odiah, The psychology of suicide–murder and the death
-         penalty, Journal of Criminal Justice 27 (1999) 361–370.
-         Laura Banks,Cameron Crandall,David Sklar,Michael Bauer, (2008), A Comparison of IntimatePartner Homicide to Intimate Partner Homicide–Suicide One Hundred and Twenty-Four New Mexico Cases, Violence Against Women Volume 14 Number 9 ,1065-1078
-         Marieke Liema,∗, Renée de Veta, Frans Koenraadta (2010), Filicide followed by parasuicide: A comparison of suicidal and non-suicidal child homicide , Child Abuse & Neglect 34 (2010) 558–562
-         Malphurs, J.E., Cohen, D., (2005). A statewide case–control study of spousal homicide–suicide in older persons. American Journal of Geriatric Psychiatry 13, 211–217.
-         Marzuk, P.M., Tardiff, K., Hirsch, C.S.,) 1992 (. The epidemiology of murder–suicide. Journal of American Medical Association 267, 3179–3183
-         Marilyn Gregory (2012), Masculinity and homicide-suicide, International Journal of Law, Crime and Justice Volume 40, Issue 3, Pages 133–151
-         Mensah Adinkrah (2014), Homicide–Suicide in Ghana: Perpetrators, Victims, and Incidence Characteristics, International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology 2014, Vol. 58 (3) 364– 387
-         M. Gailliot, R. Baumeister, C. DeWall, et al., Self-control relies on glucose as a limited energy source: willpower is more than a metaphor, J. Pers. Soc. Psychol. 92 (2) (2007) 325–336
-         M. Inzlicht, B.J. Schmeichel, C.N. Macrae, Why self-control seems (but may not be)-limited, Trend. Cog. Sci. 18 (3) (2014) 127–133.
-         M.K. Nock, P.M. Marzuk, Murder–suicide: phenomenology and clinical implications, in: D.G. Jacobs (Ed.), The Harvard Medical School Guide to Suicide Assessment and Intervention, Jossey-Bass, San Francisco, CA, 1999, pp. 188–209.
-         Milroy, C. M. (1998). Homicide followed by suicide: Remorse or revenge? Journal of Clinical Forensic Medicine, 5 (2), 61–64 (Jun).
-         Marzuk, P. M., Tardiff, K., & Hirsch, C. S. (1992). The epidemiology of murder-suicide. Journal of the American Medical Association, 267, 3179-3183.
-         Marieke Liem,Marieke Postulart,Paul Nieuwbeerta (2009) Homicide-Suicide in the Netherlands An Epidemiology, Homicide StudiesvVolume 13 Number 2, 99-123
-         Outi Saleva, Hanna Putkonen, Olli Kiviruusu, Jouko Lo¨nnqvist, (2007), Homicide–suicide—An event hard to prevent and separate from homicide or suicide, Forensic Science International 166 (2007) 204–208
-         Paul S.F. Yip , Paul W.C. Wong , Y.T. Cheung , K.S. Chan , S.L. Beh (2009), An empirical study of characteristics and types of homicide–suicides in Hong Kong, 1989–2005, Journal of Affective Disorders 112 (2009) 184–192
-         Gottlieb,P., P. Kramp, G. Grabrielsen, (1987) The practice of forensic psychiatry in cases of homicide in Copenhagen, 1959 to 1983, Acta Psychiatrica Scandinavica 76 ,514–522.
-         R.W. Hall, A study of mass murder: evidence of underlying cadmium and lead poisoning and brain involved immunoreactivity, International Journal of Biosocial and Medical Research 11 (1989) 144–152
-         Somander, L. K. H., & Rammer, L. M. (1991). Intra- and extrafamilial child homicide in Sweden 1971-1980.Child Abuse and Neglect, 15, 45-55.