داغ ننگ و تبعیض: دو مضیقه اجتماعی دخیل در افشای وضعیت ابتلا توسط افراد مبتلا به اچ آی وی/ ایدز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای سلامت باروری و جنسی، مرکز تحقیقات اندوکرینولوژی تولید مثل، پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران. پست الکترونیکی: Mina_amiri_p@yahoo.com

2 دانشیار مردم شناسی و مطالعات سلامت، گروه مردم شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و عضو گروه سلامت اجتماعی، فرهنگستان علوم پزشکی ایران. پست الکترونیکی: vedadha@ut.ac.ir

چکیده

داغ ننگ و تبعیض دو مضیقه یا قید­و­بند اجتماعی هستند که تمایل افراد برای فاش نمودن وضعیت ابتلا به اچ آی وی / ایدز را تقلیل داده و دسترسی افراد مبتلا به حمایت و مراقبت‌های  بهداشتی را محدود می‌کنند. در مقامِ یک برساخته اجتماعی-فرهنگی، داغ ننگِ مرتبط با اچ آی وی/ ایدز، با تبعیض­های ساختاری و نهادی همراه است. فرایند داغ ننگ در اثر تعامل سه عامل مشترک محیط، نظام مراقبت‌های  بهداشتی و واسطه‌ها ایجاد می‌شوند و با پیامدهای فردی و اجتماعی متعددی همراه است. داغ ننگ مرتبط با اچ آی وی / ایدز ممکن است با ویژگی‌های  فردی مانند سن، تحصیلات، جنسیت و پیشرفت بیماری ارتباط داشته باشد. افرادی که وضعیت ابتلای خود را به اچ آی وی / ایدز فاش می‌کنند، ممکن است با داغ ننگ و تبعیض مواجه شوند؛ بنابراین افشا­­سازی می­تواند یک خطر یا تضییع هویت اجتماعی قابل توجه برای آنها باشد. اچ آی وی/ ایدز به عنوان یک نابرابری اینترسکشنال جهانی در نظر گرفته شده است که تحت تاثیر مضیقه­های اجتماعی نظیر تبعیض­های نژادی- قومیتی، جنسیتی، طبقاتی و مرتبط با ناتوانی و کم­توانی افراد قرار می‌گیرد. این مضیقه­ها به طور همزمان و به شکلی نظام­مند گسل­ها، بی­عدالتی­ها و نابرابری‌های جامعه را تشدید می‌نمایند. یک چرخه نادرست بین داغ ننگ، تبعیض و نقض حقوق بشر وجود دارد. داغ ننگ و تبعیض هم در سطوح مختلف فردی، گروهی، اجتماعی و جهانی رخ می‌دهند. بنابراین، مداخله­های لازم برای مدیریت آنها بایستی علاوه بر آموزش فردی، به اصلاح بسترهای جامعه نیز اختصاص یابد. عوامل ساختاری، اجتماعی-فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی به شکل هم­افزایانه­ای (اینترسکشنال) تجربه اچ آی وی و ایدز را تحت تاثیر قرار می­دهند و در شکل گیری تحوّلات اچ آی وی / ایدز نقش مهمی را ایفا می‌کنند. اصلاح این عوامل ساختاری و مناسبات هم افزایانه می‌تواند موجب افزایش اثربخشی برنامه‌های  مداخله­ای در افراد مبتلا به اچ آی وی / ایدز جامعه گردد. 

کلیدواژه‌ها


-         Abachi, A. and H. Behravan (2013). "The analysis of stigma impact on quality of life in patients with HIV/AIDS: A phenomenological."
-         Aggleton, P., R. G. Parker and M. Maluwa (2003). Stigma, discrimination and HIV/AIDS in Latin America and the Caribbean, Citeseer.
-         Anderson, M., G. Elam, S. Gerver, I. Solarin, K. Fenton and P. Easterbrook (2008). "HIV/AIDS-related stigma and discrimination: Accounts of HIV-positive Caribbean people in the United Kingdom." Social Science & Medicine 67(5): 790-798.
-         Andrewin, A. and L.-Y. Chien (2008). "Stigmatization of patients with HIV/AIDS among doctors and nurses in Belize." AIDS patient care and STDs 22(11): 897-906.
-         Bader, A., H. Kremer, I. Erlich-Trungenberger, R. Rojas, M. Lohmann, O. Deobald, R. Lochmann, P. Altmeyer and N. Brockmeyer (2006). "An adherence typology: coping, quality of life, and physical symptoms of people living with HIV/AIDS and their adherence to antiretroviral treatment." Medical Science Monitor 12(12): CR493-CR500.
-         Bharat, S. (2011). "A systematic review of HIV/AIDS-related stigma and discrimination in India: current understanding and future needs." SAHARA-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS 8(3): 138-149.
-         Cao, X., S. G. Sullivan, J. Xu and Z. Wu (2006). "Understanding HIV-related stigma and discrimination in a" blameless" population." AIDS Education and Prevention 18(6): 518.
-         Deacon, H. (2006). "Towards a sustainable theory of health‐related stigma: lessons from the HIV/AIDS literature." Journal of community & applied social psychology 16(6): 418-425.
-         DeFrancisco, V. P., C. H. Palczewski and D. D. McGeough (2013). Gender in communication: A critical introduction, SAGE Publications.
-         Deng, R., J. Li, L. Sringernyuang and K. Zhang (2007). "Drug abuse, HIV/AIDS and stigmatisation in a Dai community in Yunnan, China." Social science & medicine 64(8): 1560-1571.
-         Emlet, C. A. (2006). "A comparison of HIV stigma and disclosure patterns between older and younger adults living with HIV/AIDS." AIDS Patient Care & STDs 20(5): 350-358.
-         Feyissa, G. T., L. Abebe, E. Girma and M. Woldie (2012). "Stigma and discrimination against people living with HIV by healthcare providers, Southwest Ethiopia." BMC Public Health 12(1): 1.
-         Galvan, F. H., E. M. Davis, D. Banks and E. G. Bing (2008). "HIV stigma and social support among African Americans." AIDS patient care and STDs 22(5): 423-436.
-         Genberg, B. L., S. Kawichai, A. Chingono, M. Sendah, S. Chariyalertsak, K. A. Konda and D. D. Celentano (2008). "Assessing HIV/AIDS stigma and discrimination in developing countries." AIDS and Behavior 12(5): 772-780.
-         Ghazi Tabatabaei, M., P. Darooti and A. Vedadhir (2006). "Introduction to Social- critical of HIV-AIDS in Iran." The letter of demography society 2: 136-170.
-         Goffman, E. (1963). Stigma. Notes on the Management of Spoiled Identity. New York: Simon and Shuster, Inc.
-         Goffman, E. (2009). Stigma: Notes on the management of spoiled identity, Simon and Schuster.
-         Harris, A. C. (2010). "Sex, stigma, and the Holy Ghost: The Black church and the construction of AIDS in New York City." Journal of African American Studies 14(1): 21-43.
-         HIV/AIDS, J. U. N. P. o. (2016). Global AIDS Update 2016. Switzerland: 1-13.
-         Holzemer, W. L., L. Uys, L. Makoae, A. Stewart, R. Phetlhu, P. S. Dlamini, M. Greeff, T. W. Kohi, M. Chirwa and Y. Cuca (2007). "A conceptual model of HIV/AIDS stigma from five African countries." Journal of advanced nursing 58(6): 541-551.
-         Hutchinson, P., X. Mahlalela and J. Yukich (2007). "Mass media, stigma, and disclosure of HIV test results: multilevel analysis in the Eastern Cape, South Africa." AIDS Education & Prevention 19(6): 489-510.
-         Jones, L. and M. Sidell (1997). The challange of promoting health: Exploration and action, Palgrave Macmillan.
-         Kaplan, A. H., A. Scheyett and C. E. Golin (2005). "HIV and stigma: analysis and research program." Current HIV/AIDS Reports 2(4): 184-188.
-         Körner, H. (2007). "Negotiating cultures: Disclosure of HIV‐positive status among people from minority ethnic communities in Sydney." Culture, Health & Sexuality 9(2): 137-152.
-         Link, B. G. and J. C. Phelan (2006). "Stigma and its public health implications." The Lancet 367(9509): 528-529.
-         Logie, C., L. James, W. Tharao and M. Loutfy (2013). "Associations between HIV-related stigma, racial discrimination, gender discrimination, and depression among HIV-positive African, Caribbean, and Black women in Ontario, Canada." AIDS patient care and STDs 27(2): 114-122.
-         Mahendra, V. S., L. Gilborn, B. George, L. Samson and R. Mudoi (2006). "Reducing AIDS-related stigma and discrimination in Indian hospitals."
-         Major, B. and L. T. O'Brien (2005). "The social psychology of stigma." Annu. Rev. Psychol. 56: 393-421.
-         Mawar, N., S. Sahay, A. Pandit and U. Mahajan (2005). "The third phase of HIV pandemic: social consequences of HIV/AIDS stigma & discrimination & future needs." Indian Journal of Medical Research 122(6): 471.
-         Mbonu, N. C., B. van den Borne and N. K. De Vries (2009). "Stigma of people with HIV/AIDS in Sub-Saharan Africa: a literature review." Journal of tropical medicine 2009.
-         Mill, J. E., N. Edwards, R. C. Jackson, L. MacLean and J. Chaw-Kant (2010). "Stigmatization as a social control mechanism for persons living with HIV and AIDS." Qualitative Health Research 20(11): 1469-1483.
-         Ministry of Health and Medical Education, Center for Disease Control (2014). The latest statistics on HIV infection and AIDS in Iran.
-         Nachega, J. B., C. Morroni, J. M. Zuniga, R. Sherer, C. Beyrer, S. Solomon, M. Schechter and J. Rockstroh (2012). "HIV-Related Stigma, Isolation, Discrimination, and Serostatus Disclosure A Global Survey of 2035 HIV-Infected Adults." Journal of the International Association of Physicians in AIDS Care (JIAPAC) 11(3): 172-178.
-         Nyblade, L. and K. MacQuarrie (2006). "Can we measure HIV/AIDS-related stigma and discrimination? Current knowledge about quantifying stigma in developing countries."
-         Paxton, S., G. Gonzales, K. Uppakaew, K. Abraham, S. Okta, C. Green, K. Nair, T. Parwati Merati, B. Thephthien and M. Marin (2005). "AIDS-related discrimination in Asia." AIDS care 17(4): 413-424.
-         Rahmati, F., S. Niknami, F. Amin and A. Ravari (2012). "HIV/AIDS Patients’ Experiences about Stigma: a Qualitative Study." Journal of Qualitative Research in Health Sciences 1(2): 71-80.
-         Reidpath, D. D. and K. Chan (2005). "A method for the quantitative analysis of the layering of HIV-related stigma." AIDS care 17(4): 425-432.
-         Sayles, J. N., G. W. Ryan, J. S. Silver, C. A. Sarkisian and W. E. Cunningham (2007). "Experiences of social stigma and implications for healthcare among a diverse population of HIV positive adults." Journal of Urban Health 84(6): 814-828.
-         Simbayi, L. C., S. Kalichman, A. Strebel, A. Cloete, N. Henda and A. Mqeketo (2007). "Internalized stigma, discrimination, and depression among men and women living with HIV/AIDS in Cape Town, South Africa." Social science & medicine 64(9): 1823-1831.
-         Swendeman, D., M. J. Rotheram-Borus, S. Comulada, R. Weiss and M. E. Ramos (2006). "Predictors of HIV-related stigma among young people living with HIV." Health Psychology 25(4): 501.
-         Turan, J. M., S. Miller, E. Bukusi, J. Sande and C. Cohen (2008). "HIV/AIDS and maternity care in Kenya: how fears of stigma and discrimination affect uptake and provision of labor and delivery services." AIDS care 20(8): 938-945.
-         Ulasi, C. I., P. O. Preko, J. A. Baidoo, B. Bayard, J. E. Ehiri, C. M. Jolly and P. E. Jolly (2009). "HIV/AIDS-related stigma in Kumasi, Ghana." Health & place 15(1): 255-262.
-         Varas-Díaz, N., I. Serrano-García and J. Toro-Alfonso (2005). "AIDS-related stigma and social interaction: Puerto Ricans living with HIV/AIDS." Qualitative health research 15(2): 169-187.
-         Watkins-Hayes, C. (2014). "Intersectionality and the sociology of HIV/AIDS: Past, present, and future research directions." Sociology 40.
-         Wolitski, R. J., S. L. Pals, D. P. Kidder, C. Courtenay-Quirk and D. R. Holtgrave (2009). "The effects of HIV stigma on health, disclosure of HIV status, and risk behavior of homeless and unstably housed persons living with HIV." AIDS and Behavior 13(6): 1222-1232.
-         World Health Organization. (2017) Global Health Observatory Data Repository, Geneve: updated 2017.
-         Yang, L. H., A. Kleinman, B. G. Link, J. C. Phelan, S. Lee and B. Good (2007). "Culture and stigma: adding moral experience to stigma theory." Social science & medicine 64(7): 1524-1535.
-         Yoshida, K., J. Hanass-Hancock, S. Nixon and V. Bond (2014). "Using intersectionality to explore experiences of disability and HIV among women and men in Zambia." Disability and rehabilitation 36(25): 2161-2168.
-         Zukoski, A. P. and S. Thorburn (2009). "Experiences of stigma and discrimination among adults living with HIV in a low HIV-prevalence context: a qualitative analysis." AIDS patient care and STDs 23(4): 267-276.