فرایند خلق بی‎تفاوتی اجتماعی در بافت تعاملی ایرانیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‎شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه جامعه‎شناسی دانشگاه تهران

3 استادیار انسان‎شناسی فرهنگی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

چکیده

انسان‎ها در زندگی روزمره دائماً در معرض انتخاب‎های گوناگون قرار می‎گیرند و باید در خصوص کنش‎ها و واکنش‎هایشان تصمیم‎گیری کنند و روابط‎شان را با دیگران سامان دهند.
دو سرِ افراطیِ طیفِ مواجهة اعضای جامعه با یک‎دیگر را می‎توان از مواجهة فعّال و مطلقاً مسئولانه در نظر گرفت تا بی‎تفاوتی و نادیده‎گرفتن موقعیت و افرادِ درگیر در آن.این‎که چه فرایندی طی می‎شود که در آن، فردِ نوعی موقعیت خودش و دیگران را در فرایند تعاملی ارزیابی کرده و به این نتیجه می‎رسد که در یک فرایند باید درگیر شود و مداخله کند، و در فرایندی دیگر باید محتاطانه نظاره‎گر باشد و مداخله نکند، مسئله‎ای است که در این مقاله به آن پرداخته می‎شود.در این مقاله، تلاش می‎کنیم تا در چارچوب نظری‎ـ‎روشی اتنومتدولوژی و برمبنای  ایده‎های گارفینکل و هم‎چنین نظریة بیمن در مورد بافت تعاملی ایرانیان، با استفاده از تکنیک‎های مشاهدة مشارکتی و مصاحبه‎های نیمه‎‎ساختاریافته، ضمن ارائة تعریفی بومی از مفهوم بی‎تفاوتی اجتماعی و گونه‎شناسی انواع موقعیت‎های اجتماعی در بافت تعاملی ایرانیان، انتخاب بی‎تفاوتی را در نسبت با موقعیت‎های اجتماعی مختلف مورد بررسی قرار دهیم.براساس یافته‎ها، در نسبت با دو حوزة تقابل نمادین اصلی «برابری‎ـ‎نابرابری» و «صمیمیت‎ـ‎غریبگی» که در فرایند تعاملی ایرانیان وجود دارد، شش نوع موقعیت‎اجتماعی برای خلق بی‎تفاوتی اجتماعی قابل شناسایی است. 

کلیدواژه‌ها