چالش‌های شاغلین دارای مشاغل غیرمرتبط با رشته تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و اشتغال آنها در مشاغل غیرمرتبط با رشتۀ تحصیلی‌شان، یکی از معضلات فزاینده‌ای است که جامعه با آن مواجه است. این عدم‌انطباق، پیامدهای مخرب زیادی بر جای می‌گذارد که یکی از مهم‌ترینشان اثرات روانی- اجتماعی ناشی از عدم‌تحقق توانایی‌های متعالی انسانی است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر واکنش‌‌های نگرشی و عاطفی شاغلان نامرتبط با رشتۀ تحصیلی‌ آنهاست. واکنش‌های مذکور مشتمل بر سه مؤلفۀ رضایت شغلی، فشار شغلی و بیگانگی از کار است. براساس ادبیات نظری موجود فرض شده است که مشاغلی که تناسب کمتری با رشتۀ تحصیلی مستخدمین آن رشته دارد، در سطح نامطلوب قرار دارند. همچنین ازآنجاکه افراد با ویژگی‌های مختلف در سازمان‌ها اشتغال می‌یابند، لذا فرض شده است که این رابطه از سه دسته عوامل زمینه‌ای، درون‌سازمانی و برون‌سازمانی متأثر است. در این تحقیق از روش پیمایش آنلاین بهره برده شده است و درمجموع تعداد 400 نفر از کاربران شبکۀ اجتماعی تلگرام پیمایش شده‌اند. یافته‌‌ها درمجموع از آن حکایت دارد که هر سه گروه از عوامل فوق‌‌الذکر رابطه‌ای معنادار با واکنش‌های نامطلوب نگرشی و عاطفی دارند. مقایسۀ بین عوامل موردبررسی نشان داد که متغیرهای زمینه‌ای و برون‌سازمانی در مقایسه با متغیرهای درون‌سازمانی، رابطۀ قوی‌‌تری با واکنش‌های شاغلان دارند.

کلیدواژه‌ها


-         امیرسالاری، فرانک (1389). بررسی ارتباط نوع شغل و رشتۀ تحصیلی کارشناسان ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و تأثیر آن بر میزان رضایت شغلی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد.دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
-         اوبرین، گوردن ای (1382). روان‌شناسی کار و بیکاری، ترجمه: احمد غضنفری. تهران: انتشارات آوای نور.
-         رابینز، ا، پ. (1377). رفتار سازمانی، مفاهیم، نظریه‌ها، کاربردها. ترجمه: علی پارسائیان و محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
-         زکی، محمد (1393). شناسایی تأثیر اردوی جهادی بر تقویت نگرش کارآفرینانه و شکل‌گیری هویت شغلی در نوجوانان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشددانشکده علوم اجتماعیدانشگاه تهران.
-         زند، صالحه (1373). مطالعۀ تناسب شغلی کارمندان لیسانسیۀ رسمی شاغل در دانشگاه‌های وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی در شهر تهران با رشتۀ تحصیلی آنان و نقش آن در رضایت شغلی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تهران.
-         شفیع‌آبادی، عبدالله (1376). راهنمایی و مشاورۀ شغلی و حرفه‌ای. تهران: انتشارات رشد.
-         عزیزی، مهنوش (1391). بررسی تناسب میان شغل و شاغل از بعد شخصیت و تأثیر آن بر رضایت شغلی کارکنان اداری و مالی زیرمجموعۀ ادارۀ کل درمان تأمین اجتماعی استان تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
-         قلی‌پور، آرین؛ روشن‌نژاد، مژگان و شرافت، شاپور (1389) تبیین تناسب فرد- سازمان به‌عنوان عاملی اثرگذار در بیگانگی از کار و پیوند کاری. اندیشۀ مدیریت راهبردی: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، دورۀ 4، شمارۀ 1.
-         کورمن، آبراهام (1381). روان‌شناسی صنعتی و سازمانی. ترجمه: حسین شکرکن. چاپ سوم. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-         گامبرگ، پال (1991). شیوه‌های برابرسازی فرصت‌ها، نژاد و عدالت مشارکتی. ترجمه: علی شکوری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         گیلیس، پرکینز و رومر، اسنودگراس (1379). اقتصاد و توسعه. ترجمه‌: غلامرضا آزاد (ارمکی). تهران: نشر نی.
-         مشهدی فراهانی، ملکه (1384). رابطۀ هویت شغلی با رضایتمندی روانی پرستاران با توجه به جنس و سابقۀ کار. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
-         مقیمی، سیدمحمد (1377). سازمان و مدیریت رویکردی پژوهشی. چاپ دوم. تهران: انتشارات ترمه.
-         مؤسسۀ پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی (سال‌های مختلف). دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها. تهران: مؤسسۀ پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
-          Acorn, S., Ratner, P A & Crawford, M. (2008). Decentralization as Determinant of Autonomy, Job Satisfaction, and Organizational Commitment among Nurse Manager, Nurse Res, Vol 33,No 3: 80-88.
-          Barnet, R. (1990). The Idea of Higher Education. Philadelphia, USA:  The Society for Research into Higher Education.
-          Bayli, J. (1987). Problems of Higher Education in the Third World. New Delhi, India: Uppal.
-          Best, J. W. (1994). Research in Education. New Delhi, India: Prentice-Hall.
Gibbons, M. (1998). Higher Education Relevance in the 21st Century. Washington, DC, USA: The World Bank.
-          Beer, Duane P. (2004). Psychology and Work today an Introduction toIndustrial and Organizational Psychology. Macmillan co.
-          David, T., (2007). A Quantitative Review of the Relationship Between Education and Work. Journal of Vocational Behavior, Vol. l44, No 2.
-          Finifter. w.ada (1972). Alienation and the Social System. John WILEY &sons.inc.
-          Frico, Paule E. (2006). Industrial and Organizational Psychology. John Wiley & sons, Inc.
-          Gail B. West (1999). Teaching and Technology in Higher Education: Changes And Challenges. Journal Article of Adult Learning, vol. 10, Issue: 4, pp. 16,
-          http://www.suarezol.com/Compton/1ECCHD/Res/TWest.pdf.
-          Biggs, J., Tang, C. (2007). Teaching for Quality Learning at University. University of New South Wales, Australia,
-           www.mcgraw-hill.co.uk/openup/chapters/9780335221264.pdf.
-          John r, et al (1984). The Mechanisms of Job Stress and Strain. Brisbane. New York. Toronto, Singapore :John Wiley & Sons .
-          Kara, McFall (2008). Technology and Diversity in Higher Education: New Challenges (review), The Review of Higher Education, vol. 31, no. 2, pp. 250251,http://muse.jhu.edu/journals/review_of_higher_education/v031/31.2mcfall.pdf.
-          Lawson T., Garrod J. (2001). Deskilling. Dictionary of Sociology. Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers.
-          Sarker, F., Davis, H. & Tiropanis, T. (2010). A Review of Higher Education Chalenges and Data Infrastructure Responses. International Conference for Education Research and Innovation (ICERI2010), Madrid, Spain. 15 - 17 Nov 2010.
-          Smith, G. (2005). Communication Skills Critical for Internal Auditors. managerial journal,Vol 20, No 5: 513-519.
-          Van couver, Tony (2003). Professions in the Class System of Present Day Societies. Current sociology. No. 12 (3): 247–330.
-          Wexley, K. and Yuki, G. (1984). Organizational Behavior and Personnel Psycholighy. IRWIN, Home Wood. Illinois.