بحران اعتماد اجتماعی در سیالیت شبکه‌های اجتماعی بررسی اعتماد اجتماعی از خلال واکنش افراد در توییتر به برجام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری نرم‌افزار، دانشکده کامپیوتر دانشگاه یزد

3 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

اعتماد اجتماعی به عنوان شیرازه‌ی همبستگی اجتماعی، امری بنیادین در برقراری و تداوم جامعه است. پژوهش‌های انجام شده طی سال‌های اخیر گویای کاهش اعتماد اجتماعی در ابعاد سازمانی و رسمی آن است. از سوی دیگر در سال‌های اخیر با روند رو به رشد استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مواجه بوده‌ایم که خود به معنای دسترسی سریع به اخبار و داده‌های بسیار درباره‌ی رخدادهای اجتماعی است. چنین به نظر می‌رسد که در شرایط جدید، گسترش ارتباطات جهانی از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، فرایند شکل‌گیری اعتماد را نیز متأثر کرده و به واسطه‌ی فعالیت در فضای مجازی نقش سازمان‌های غیر رسمی، گروه‌های فعال و حتی افراد در جهت‌گیری اعتماد اجتماعی اهمیت یافته است. در این مقاله کوشیده‌ایم با استفاده از روش‌های نوین داده‌کاوی، با پایش داده‌های توییتر، سطح اعتماد به عملکرد سیاسی دولت درباره موضوع برجام را بسنجیم. برای این منظور توییت‌ها بر اساس اعتماد، بی‌اعتمادی و خنثی دسته بندی شده و مدلی پیش‌بینی کننده برای اعتماد بر اساس داده‌های توییتر ایجاد شده است که متوسط اعتماد را بر اساس معادله رگرسیون اندازه گیری می‌کند. همچنین همبستگی متوسط اعتماد با ارزش کالاهای سرمایه‌ای به طور خاص سکه بهار آزادی و دلار بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که اخبار منفی درباره‌ی برجام باعث افزایش بی‌اعتمادی کاربران می‌شود. از سوی دیگر بین بی اعتمادی که موجب عدم اطمینان نسبت به آینده می‌گردد و نوسان قیمت کالاهای سرمایه‌ای مانند ارز و سکه همبستگی مشاهده می‌شود. به بیان دیگر بی اعتمادی و عدم ثبات اجتماعی تنش در بازار کالاهای سرمایه‌ای مانند سکه و ارز را افزایش داده و ترس از آینده و میل به نگاه‌داشت سرمایه موجب افزایش تقاضا، همچنین رشد بیشتر قیمت کالاهای سرمایه‌ای می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


  • اسلندر، اریک، ۱۳۸۷، همه چیز برای همه: برابری و اعتماد اجتماعی، ترجمه ودادهیر، ابوعلی و زین‌آبادی، مرتضی، پژوهش‌کده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی، پژوهش‌نامه شماره ۱۶، تابستان ۱۳۸۷، صفحات ۱۲۷-۱۵۰.
  • اوفه، کلاوس، ۱۳۸۴، چگونه می‌توان به شهروندان اعتماد داشت؟، در یرمایه‌اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، گردآورنده کیان تاجبخش، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران، نشر شیرازه.
  • بصیرت، مهدی، نصیرپور، آرزو، جرجرزاده، علیرضا، ۱۳۹۳، اثر نوسان‌های ترخ ارز بر رشد اقتصادی با توجه به سطح توسعه بازارهای مالی در کشورهای منتخب عضو اوپک، فصلنامه علوم اقتصادی، سال ۹، شماره ۳۰، بهار ۱۳۹۴، صفحات ۱۴۱-۱۵۶.
  • بک، اولریش، ۱۳۸۸، جامعه در مخاطره جهانی، ترجمه محمدرضا مهدی‌زاده، تهران، انتشارات کویر.
  • پاتنام، رابرت، ۱۳۸۴، دموکراسی و سنت‌های مدنی، ترمجه محمدتقی دلفروز، تهران، انتشارات روزنامه سلام.
  • چلبی، مسعود، ۱۳۸۶، جامعه‌شناسی نظم، تهران، نشر نی.
  • حاجی پور, امید, سدیدپور, سعیده سادات، ۱۳۹۹، استخراج خودکار کلمات کلیدی متون کوتاه فارسی با استفاده از word2vec. نشریه علمی پدافند الکترونیکی و سایبری, دوره ۸، شماره ۲، صفحات ۱۰۵-۱۱۴.
  • حسینی، سید مهدی، اشرفی، یکتا، صیامی عراقی، ابراهیم، ۱۳۹۰، بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران با معرفی متغیرهای جدید، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره ۶۰ ، صفحات ۱۹-۳۴.
  • رضازاده، علی، ۱۳۹۸، رابطه تورم نااطمینانی تورم و رشد اقتصادی در ایران: رویکرد غیرخطی مارکوف-سوئیچینگ، دوفصلنامه علمی بررسی مسائل اقتصاد ایران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، شماره دوم، پاییز و زمستان ۱۳۹۸، صفحات ۳۷-۶۶.
  • زارعی، ایوب، ۱۳۸۷، اعتماد و نهادهای مدنی به مثابه کارگزاران سرمایه اجتماعی، پژوهش‌کده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی، پژوهش‌نامه شماره ۱۶، تابستان ۱۳۸۷، صفحات ۶۷-۹۰.
  • زتومکا، پیوتر ۱۳۸۴، اعتماد یک نظریه جامعه شناختی، ترجمه فاطمه گلابی، تبریز، نشر ستوده.‌
  • کاستلز، مانوئل، ۱۳۹۳، قدرت ارتباطات، ترجمه حسین بصیریان جهرمی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
  • کاستلز، مانوئل، 1393، شبکه های خشم و امید: جنبش‌های اجتماعی درعصراینترنت، ترجمه مجتبی قل یپور، تهران، نشر مرکز.
  • کلمن، جیمز، ۱۳۸۰، نشانگان توسعه: انفکاک ساختاری، برابری، ظرفیت، در بحران‌ها و توالی‌ها در توسعه سیاسی، تألیف لئونارد بایندر، ترجمه غلامرضا خواجه سروری،تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • گیدنز، آنتونی، ۱۳۹۲، پیامدهای مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، نـشرمرکز.
  • محسنی تبریزی، علیرضا، معیدفر، سعید،‌گلابی، فاطمه، ۱۳۸۹، بررسی اعتماد اجتماعی با نگاهی نسلی به جامعه، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و دوم، شماره پیاپی ۴۱، شماره اول، بهار ۱۳۹۰، صفحات ۴۱-۷۰.
  • خلیلی اردکانی، محمدعلی، آروین، بهاره، توسلی فرشته، فرزاد، ۱۳۹۵، اعتماد اجتماعی و عوامل مرتبط با آن، فصلنامه علوم اجتماعی، سال ۲۶، شماره ۷۶، بهار ۱۳۹۶، صفحات ۱۱۱-۱۴۳.

 

  • Delhey, J. and Newton, K. (2005). “Predicing Cross-national Levels of Social Trust: Global Pattern or Nordic Exceptionalism?”, European Sociological Review, Vol.21,No.4,pp 311-327.
  • Flaminio Squazzoni, Agent-Based Computational Sociology, 2012.
  • Hajipoor , O, et al., “Determine the Sentiment for Persian Words and Phrases Using Deep Learning,”Computer Society of Iran Conference, vol. 24, 20
  • Heaton, J. (2018). Ian goodfellow, yoshua bengio, and aaron courville: Deep learning.
  • Jar-Der Luo, Jifan Liu, Kunhao Yang and Xiaoming Fu - Luo et al, 2019, Big data research guided by sociological theory: a triadic dialogue among big data analysis, theory, and predictive models, The Journal of Chinese Sociology
  • Kasabov, N. K. Foundations of Neural Networks, Fuzzy Systems, and Knowledge Engineering, The MIT Press, 1998. ISBN
  • Mayer-Schönberger, Viktor, and Kenneth Cukier, Big Data: A Revolution That Will Transform How We Live, Work, and Think. 2014. London: John Murray Inc.
  • Mikolov, T., Chen, K., Corrado, G., & Dean, J. (2013). Efficient estimation of word representations in vector space. arXiv preprint arXiv:1301.3781.
  • Rothstein, B., and D. Stolle. (2008). "The State and Social Capital: A Theory of Generalized Trust". Comparative Politics., Vol. 40, No.4, July
  • https://github.com/sobhe/hazm