پیامدهای زندگی در خیابان برای دختران کار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات زنان و خانواده، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه مطالعات زنان و خانواده، دانشگاه الزهرا ، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، تهران، ایران

چکیده

مقاله حاضر مبتنی بر پژوهشی کیفی است که در آن پیامدها و تبعات زندگی در خیابان برای دختران کار در شهر تهران مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. به منظور گردآوری داده‌ها، با 20 دختر 8 تا 16 ساله که تجربه کار در خیابان را داشته‌‌اند، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته  انجام شده است. روند مصاحبه بر اساس مطالعه عمیق پرسش‌های محوری بوده‌ و با استفاده از روش کلایزی، تحلیل شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد پیامدها و تبعات حضور دختران کار در خیابان، در سه مضمون اصلی«مخاطرات خیابانی و دخترانگی مخدوش شده»، «بی‌پناهی؛ ترس و نگرانی‌های مداوم»، «کودکی مختل شده دختران و چرخه محرومیت»، قابل مقوله‌بندی است. علاوه بر این، یافته‌‌های پژوهش نشان می‌دهد، راهکارهای مشارکت کنندگان در این پژوهش، به منظور کنار آمدن با پدیده کارشان در خیابان را نیز می‌توان در چهار مقوله اصلی «ازدواج»، «پایبندی به ارزشهای دینی»، «ایجاد اشتغال خانگی»، «آرزوی بازگشتن به وطن» دسته‌بندی نمود.  در مجموع نتایج این تحقیق نشان می‌دهد، اگرچه کار در خیابان برای کودکان دارای پیامدها و تبعات منفی زیادی است، با این حال کار دختران تحت تأثیر موقعیت فرودست آنها در جامعه، انتظارات و الگوهای نقشی و در تلاقی با جنسیت و مناسبات و روابط جنسیتی در جامعه، برای آنها تبعات و پیامدهای مضاعف و ماندگارتری به همراه خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها


  • ابراهیمی لویه، عادل؛ میرزایی راجعونی،سلیمان(1396).تحقیق کیفی در علوم اجتماعی.چاپ اول.
  • استربرگ، کزیستین جی (1384). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه احمد پوراحمد، علی شماعی، دانشگاه یزد.
  • افشانی، علیرضا؛ عسگری ندوشن، عباس؛ حیدری، محمد؛ نوریان نجف آبادی، محمد (1391) تحلیلی بر وضعیت کودکان خیابانی و کار در شهر تهران.85-102
  • برات وند، محمود؛ نورزاده، مهرداد(1398). خیابان زیستی کودکان شناخت، دیدگاهها و راهکارها، تهران : انتشارات آوای نور.چاپ اول.
  • شیشه گران، مریم ؛حاجی ده آبادی، محمدعلی، (1397). بررسی بزه شناختی کودکان کار،فصلنامه علمی حقوقی،دوره دوم-شماره هشتم، 477-506.
  • خیری حسن محبوبه؛ خدابخشی کولایی، آناهیتا؛ تقوایی، داود(1395). تفاوت پرخاشگری ئ اضطراب در کودکان کار با و بدون سوء استفاده جنسی. مجله پرستاری کودکان.مجله پرستاری کودکان.(2):15-10
  • سادات حسینی،اکرم السادات (1396)، تحلیل مفهوم خود پنداری در کودکان کار خیابانی، نشریه پرستاری ایران،شماره 109، 54-66
  • صدیق سروستانی، رحمت الله(1386)، آسیب شناسی اجتماعی، جامعه شناسی انحرافات اجتماعی، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
  • فولادیان، مجید؛ طوسی فر، جمال؛ وزیری، سیدحسین(1394)، روایت پژوهی کودکان کار شدن در شهر مشهد، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 5، شماره2، 485-510.
  • کاظمی، سیمین (1395)،کودکان کار: در جهانی که هرگز نساخته اند. دوره 4،شماره 2، 76-78
  • مرادی، اکرم؛ سجادی، حمیرا؛ محققی کمال، سید حسین؛ وامقی مروئه،حسینی تشنیزی؛ سعید،قائد؛ امینی، غلامرضا(1394)،بررسی سلامت اجتماعی کودکان کار مراجعه کنده به مراکز مردم نهاد حمایت از حقوق کودکان تهران در سال 1393،مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره 14، 977-988
  • میرحسینی، زهرا؛ قربانی، الهه(1398) تجربه زیسته دختران کار خیابانی؛ در بستر ملاحظات جنستی و تفاوت های قومیتی،علوم اجتماعی(علامه طباطبایی)شماره 84، 127-154.
  • هزار جریبی، جعفر؛ آستین افشان، پروانه(1386)عوامل اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی موثر بر خیابانی شدن کودکان در استان تهران،مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان،شماره 28، 155-176.
  • وامقی مروئه، روشنفکر پیام، دژمان معصومه، رفیعی حسن،فروزان آمنه ستاره(1394)بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره6،شماره 2، 391-416.
  • Audu, B., Geidam, A., & Jarma, H. (2009). Child labor and sexual assault among girls in Maiduguri, Nigeria. International Journal of Gynecology & Obstetrics104(1), 64-67.
  • Aptekar, L., & Stoecklin, D. (2014). Street children and homeless youth. Dordrecht, Heidelberg, New York.
  • Alam, I. M., Amin, S., & Rives, J. M. (2015). A double-hurdle analysis of the gender earnings gap for working children in Bangladesh. The Journal of Developing Areas, 41-58.
  • Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2016). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage publications.
  • ILO (International Labour Organization). (2017). Global estimates of child labour: Results and trends, 2012–2016.
  • Lieten, G. K., & Strehl, T. (2014). Child street life: an inside view of hazards and expectations of street children in Peru. Springer.
  • Pellenq, C., Gunn, S., & Lima, L. (2021). The psychological health and well-being of children working in the brick industry: A comparative study. Safety Science140, 105251.
  • Reza, M. H., & Bromfield, N. F. (2019). Poverty, vulnerability and everyday resilience: How Bangladeshi Street children manage economic challenges through financial transactions on the streets. The British Journal of Social Work49(5), 1105-1123.
  • Sharma, D., & Verma, S. (2013). Street girls and their fight for survival across four developing countries. Psychological Studies58(4), 365-373.
  • (2004). Progress for children(Vol. 1). UNICEF.
  • Tyler, K. A., & Johnson, K. A. (2006). Trading sex: Voluntary or coerced? The experiences of homeless youth. Journal of Sex Research43(3), 208-216.
  • Waziri, T. I. (2019). Factors Influencing Persistence of Child Labour in Tanzania: A Case Study of Morogoro Rural District(Doctoral dissertation, The Open University of Tanzania).