تحلیل استراتژیک گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی با تاکید بر نقش شبکه‌های اجتماعی نوین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه مدیریت رسانه‌ای، دانشکده علوم انسانی و هنر، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران.

2 . استادیار گروه مدیریت رسانه ای، دانشکده علوم انسانی و هنر، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران

3 استادیار گروه مدیریت رسانه ای، دانشکده علوم انسانی و هنر، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران.

10.22059/ijsp.2023.92834

چکیده

 گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی از طریق رسانه‌های نوین اجتماعی چنانچه با رویکردی استراتژیک صورت گیرد ضمن آگاهی‌بخشی عمومی و تقویت درون‌زای اقتصاد در عرصه بین‌الملل نیز می‌تواند بی‌فایده بودن سیاست تحریم‌های یک‌جانبه را نشان دهد. این مقاله با هدف تحلیل استراتژیک گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی با تاکید بر نقش شبکه‌های اجتماعی نوین انجام شد. تحقیق حاضر از منظر هدف کاربردی-توسعه‌ای و از منظر روش گردآوری داده‌ها یک تحقیق توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اساتید دانشگاهی است و به روش نمونه‌گیری هدفمند در نهایت 17 نفر در این مطالعه مشارکت کردند. گردآوی داده‌ها با استفاده از مصاحبه‌های تخصصی نیمه‌ساختاریافته و ابزار سوات انجام شد. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمون و رویکرد ترکیبی سوات و برنامه‌ریزی کمی استراتژیک استفاده شد. دستاوردهای تحقیق نشان داد استراتژی مناسب برای گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی با استفاده از شبکه‌های اجتماعی باید با تمرکز بر استفاده بهینه از فرصت‌های موجود بر تقویت هرچه بیشتر نقاط قوت و کمینه‌سازی نقاط ضعف داخلی تاکید نماید. تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان‌سازی آن بویژه در محیط‌های علمی، آموزشی و رسانه‌ای و تبدیل آن به گفتمان فراگیر و رایج ملی بهترین راهکار در عملیاتی ساختن این هدف است. برای شکل دادن افکار عمومی و آمادگی روانی آحاد جامعه در راستای مقاوم‌سازی درون‌زای اقتصاد می‌توان از ظرفیت‌های شبکه‌های اجتماعی استفاده کرد..

کلیدواژه‌ها


ارشدی، وحید؛ نوبخت، جواد؛ اسماعیل‌پور ثانی، رضا؛ سید حسین‌زاده یزدی، سعید (1400)، فراتحلیل مطالعات اقتصاد مقاومتی در ایران: شناسایی عوامل مؤثر بر استحکام ساخت درونی سازمان برابر تکانه‌ها. مطالعات اقتصاد اسلامی، دوره 14، شماره 49، صص 127-169.
امین‌فرد، احمد (1399)، «راهبردهای ارتقای دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران برای برون‌مرزی صداوسیما»، پژوهشنامه رسانه بین الملل، دوره 5، شماره 2، صص 89-110.
امینی، محمد (1397)، «اقتصاد مقاومتی چه زمانی گفتمان سازی می‌شود؟»، اقتصاد و بهره‌وری، دوره 7، شماره 19، صص 36-59.
بهمنی، مهدی؛ امیری، جهاندار؛ میناوند، محمدقلی (1400)، «بررسی بهره‌مندی از ظرفیت‌های ایرانیان خارج از کشور (با تأکید بر کارکردهای شبکه‌‌های برون‌مرزی صداوسیما»، پژوهشنامه رسانه بین الملل، دوره 6، شماره 2، صص 283-309.
جلالی، رستم (1391)، «نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی»، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، ماه 3، دوره 5، شماره 4، صص 310 - 320.
جهانگیری، بهاره (1399)، اقتصاد مقاومتی از دیدگاه قرآن و سنت. جلد1، چاپ 1، تهران: انتشارات موج عصر .
حبیبی، آرش؛ آفریدی، صنم. (1401). تصمیم‌گیری چندشاخصه. جلد 1، چاپ 1، تهران: انتشارات نارون.
حسین‌زاده، هدایت؛ میرصادقی، علی (1400)، «تبیین نظری توسعه پایدار و اقتصاد مقاومتی»، پژوهش‌های معاصر در علوم مدیریت و حسابداری، ماه 3، دوره 14، شماره 8، صص 153-166.
خانیکی،‌‌ هادی؛ خجیر، یوسف (1397)، «رسانه‌های اجتماعی و مشارکت سیاسی؛ فراتحلیل مشارکت سیاسی کاربران رسانه‌های اجتماعی»، مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، ماه 1، دوره 10، شماره 2، صص 1-127.
رستمی، باقر (1399)، «ارائه الگوی راهبردی گفتمان‌سازی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی با عاملیت رسانه ملی. مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، دوره 4، شماره 16، صص 115-142.
رمضانپور،‌هاجر؛ عسکری، فروغ؛ حسینی، بهاره .(1400)، «درآمدی بر گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی در عرصه بین‌الملل»، فصلنامه رسانه، دوره 4، شماره 27، صص 151-169.
رهبر، فرهاد؛ نیک‌چهره، منصور (1399)، «تدوین راهبرد‌های اقتصاد مقاومتی دانش‎بنیان»، مجله مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، ماه 1، دوره 18، شماره 2، صص 239-272.
سلطانی‌فر، محمد (1399)، «گفتمان‌سازی رسانه‌ای اقتصاد مقاومتی»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، ماه 6، دوره 16، شماره 3، صص 220-201.
سلیمی، مریم؛ کریمی، مهدی؛ انصاری، مجتبی. (1401). «ضرورت تحقق اقتصاد مقاومتی و گفتمان سازی آن توسّط روحانیت با تأکید بر بیانات رهبر معظم انقلاب». پژوهش‌های معاصر در علوم و تحقیقات، دوره 4، شماره 34، صص 1-18.
شهریان، سپیده؛ محقق نیا، محمود (1395)، «نگاهی استراتژیک به اقتصاد مقاومتی از دیدگاه اساتید و کارشناسان اقتصاد در شهر تهران»، کنفرانس بین المللی پژوهشهای کاربردی در مدیریت و حسابداری، ماه 2، دوره 9، شماره 2، صص 28-35.
صالحی‌امیری، سیدرضا (1398)، «گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی»، شورای فرهنگ عمومی استان کرمان، ماه 3، دوره 11، شماره 2، صص 18-34.
صفاهیه،‌هاجر (1400)، «راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی درصنعت چاپ و نشر کتاب از دیدگاه ناشران»، کتابداری و اطلاع رسانی، ماه 4، دوره 15، شماره 9، 27 صص -49.
صیدائی، سید رسول؛ حدادی، مصطفی؛ شاه نظری، علی (1400)، «رتبه بندی مدلهای کسب و کار در توسعه بازرگانی خارجی بر اساس رویکرد اقتصاد مقاومتی»، فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای تحقیقی نوین در مدیریت و حسابداری، ماه 5، دوره 8، شماره 10، صص 19-33.
علیپور، قاسم؛ خراشادی زاده، محمدرضا؛ سیف، الله مراد؛ احمدی زاده، سید سعیدرضا (1399)، «طراحی الگوی راهبردی نقش آفرینی نخبگان و استعدادها در تحقق اقتصاد دانش بنیان با رویکرد اقتصاد مقاومتی»، مجله مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، ماه 3، دوره 10، شماره 13، صص 33-70.
کوشکی، امین (1396)، «بررسی رابطه میان میزان استفاده از رسانه‌های جمعی در شهرها و اعتماد سیاسی شهروندی؛ نمونه موردی: معلمین شهرستان سبزوار»، مدیریت شهری، ماه 5، دوره 6، شماره 10، صص 165-178.
گودینی، نادر؛ متانی، مهرداد؛ فلاح، علی؛ مهرآرا، اسدالله (1400)، «مقایسه نقش رسانه‌های سنتی و نوین در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان مورد مطالعه: شاغلان و فعالان شرکت‌های دانش بنیان استان تهران»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، ماه 2، دوره 17، شماره 62، 18 صص -1.
ملکان، مجید؛ جوادیه، زهره (1393)، «نقش رسانه‌ها در نهادینه سازی اقتصاد مقاومتی»، رسانه‌، ماه 3، دوره 13، شماره 2، صص 87-96.
منظم، ساناز؛ حسینی‌دانا، حمیدرضا؛ محمدی، افشین (1400)، «ارائه الگوی گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی از طریق رسانه‌های اجتماعی در عرصه ارتباطات بین‌الملل»، پژوهشنامه رسانه بین‌الملل، دوره 6، شماره 2، صص 117-146.
نباتیان، محمداسماعیل.(1400)، «گفتمان انقلاب اسلامی و مواجه با چالش بدیل سازی»، مطالعات بیداری اسلامی، ماه 2، دوره 10، شماره 19، صص 7-29.
نصوری‌گزنی، موسی (1399)، «اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار»، مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، ماه 3، دوره 12، شماره 17، صص 19-25.
نیک‌روش، مسعود؛ پویا، علیرضا (1399)، «ظرفیت‌های برون‌مرزی رسانه ملی در ارتقای دیپلماسی رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس»، پژوهشنامه رسانه بین الملل، دوره 5، شماره 2، صص 227-245.
همایون‌اریا، شاهین؛ قره‌باغی، محمدمهدی (1395)، «گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی در آموزش عالی»، همایش ملی نظام آموزشی عالی و اقتصاد مقاومتی، ماه 3، دوره 18، شماره 12، صص 23-36.
Attride-Stirling, J. (2001). "Thematic networks: an analytic tool for qualitative research". Qualitative research, 1(3), 385-405.
Boddy, C. R. (2016). "Sample size for qualitative research. Qualitative Market Research", An International Journal.
Forrest, J., & Marks, G. N. (1999). "The mass media, election campaigning and voter response: The Australian experience". Party politics, 5(1), 99-114.
Holsti, O. R. (1969). "Content analysis for the social sciences and humanities, Reading", MA: Addison-Wesley.
Johnson, H. G. (2021). "Economic policies towards less developed countries" (Vol. 1). Routledge.
Knoll, J., Matthes, J., & Heiss, R. (2020). "The social media political participation model: A goal systems theory perspective". Convergence, 26(1), 135-156.
Lane, D. S., Kim, D. H., Lee, S. S., Weeks, B. E., & Kwak, N. (2017). "From online disagreement to offline action: How diverse motivations for using social media can increase political information sharing and catalyze offline political participation". Social Media+ Society, 3(3), 205-310.
McKinley, E. (2023). "A Blue Economy for Whom?: Linking Marine Social Sciences with Blue Economy Discourse. In Blue Economy Routledge, 15(1), 13-25.
Perry-Smith, J. E., & Mannucci, P. V. (2017). "From creativity to innovation: The social network drivers of the four phases of the idea journey". Academy of Management Review, 42(1), 53-79.
Sani, M., & Azizuddin, M. (2014). "The Social Media Election in Malaysia: The 13th General Election in 2013. Kajian Malaysia". Journal of Malaysian Studies, 32-65.
Sarkodie, S. A., & Strezov, V. (2019). "Effect of foreign direct investments, economic development and energy consumption on greenhouse gas emissions in developing countries". Science of the Total Environment, 646, 862-871.
Stier, S., Bleier, A., Lietz, H., & Strohmaier, M. (2018). "Election campaigning on social media: Politicians, audiences, and the mediation of political communication on Facebook and Twitter". Political communication, 35(1), 50-74.
Vasileiou, K., Barnett, J., Thorpe, S., & Young, T. (2018). "Characterising and justifying sample size sufficiency in interview-based studies: systematic analysis of qualitative health research over a 15-year period". BMC medical research methodology, 18(1), 1-18.