فهم مسئلۀ ازدواج در دوران کودکی از نگاه کودک-زنانِ ازدواج‌کردۀ خراسانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه الزهرا (س

2 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا (س

3 استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا (س

چکیده

پژوهش حاضر در پی فهم مسئلۀ ازدواج در دوران کودکی و علل و زمینه­های آن از نگاه کودک-زنان ازدواج‌کرده است. برای رسیدن به هدف مذکور از روش تحلیل تماتیک استفاده شد. اطلاعات از میان کودک-زنانِ استان خراسان رضوی (شهرهای گناباد، بردسکن، تربت حیدریه و بجستان)، که در سنین کودکی ازدواج کرده بودند و هنوز هم زیر 18 سال داشتند، جمع­آوری شدند. درمجموع 41 نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند. در مرحلۀ کدگذاری باز 39 مفهوم به‌دست آمد که در قالب 27 زیرمقولۀ فرعی و 20 زیرمقولۀ اصلی دسته­بندی شدند. نهایتاً زیرمقوله­های اصلی تحقیق در قالب 7 عنوان اصلی مقوله­بندی شدند تا تصویری کلان از وضعیت مفهومی ازدواج دختران در دوران کودکی به‌دست آید. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که زمینه­های خانوادگی (خانوادۀ ترمیمی، نابسامان، از هم­گسیخته و غیره)، زمینه­های اجتماعی (ارزش­ها و نگرش­های اجتماعی)، زمینه­های فرهنگی، بافت مذهبی، ویژگی­های فردی (خواستگار و کودک-دختر)، زمینه­های اقتصادی و شرایط زیست محیطی از علل زمینه‌ساز برای ازدواج کودک-دختران به‌حساب می­آیند. 

کلیدواژه‌ها


-         احمدی، کامیل (1396). طنین سکوت؛ پژوهشی جامع در باب ازدواج زودهنگام در ایران. تهران: نشر شیرازه.
-         امانی، مهدی (1380). نگاهی به چهل سال تحول جمعیت­شناختی ازدواج در ایران (از 1335 تا 1375). نامه علوم اجتماعی، شمارۀ 17: 46- 33.
-         ایمان­زاده، علی؛ علیپور، سریه (1395). تجربه زیسته زنان مرند از مشکلات ازدواج زودهنگام. فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، سال هشتم، شماره 30: 46- 31.
-         بهنام، جمشید؛ راسخ، شاپور (1348). مقدمه­ای بر جامعه­شناسی ایران. تهران: خوارزمی.
-         پاپلی یزدی، محمدحسین (1371). ازدواج زودرس یا ...؟. فصلنامه تحقیقات جغرافیائی، سال هفتم، شماره 1، پیاپی 24، بهار 1371: 94-81.
-         تاج السلطنه (1361). خاطرات تاج السلطنه (دختر ناصرالدین شاه)، به کوشش منصوره اتحادیه( نظام مافی )، سیروس سعدوندیان. تهران: نشر تاریخ ایران.
-         عباسی شوازی، محمدجلال؛ عسکری ندوشن، عباس (1384). تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران مطالعۀ موردی استان یزد. نامه علوم‌اجتماعی، شمارۀ 25: 75-25.
-         کاظمی­پور، شهلا (1383). تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن. پژوهش زنان، دورۀ 2، شمارۀ 3: 124- 103.
-         لطفی، راضیه (1389). پیامدهای سلامتی ازدواج زودرس در زنان. فصلنامه زن و بهداشت، شمارۀ ۲: 79- 67.
-         محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش 2. تهران: جامعه­شناسان.
-         مقدادی، محمدمهدی؛ جوادپور، مریم (1396). تأثیر ازدواج زودهنگام بر سلامت جنسی کودکان و سازوکارهای مقابله با آن. فصلنامه حقوق پزشکی، سال یازدهم، شمارۀ چهلم: 60-32.
-         Aghajanian, A. and Mehryar, A. H. (1999). fertility contraceptive use and family planning program activity in the Islamic republic of Iran, 1976- 1996, International Family planning Perspective.
-         Auradkar, J.B. (2013). child marriage in India: an overview, Review of Research, Publish in OALib Journal.
-         Bhan, N.; Gautsch, L.;  McDougal, L.;  Lapsansky, Ch.; Obregon, R.; Raj,A. (2019). Effects of Parent–Child Relationships on Child Marriage of Girls in Ethiopia, India, Peru, and Vietnam: Evidence From a Prospective Cohort.Journal of Adolescent Health, Volume 65, Issue 4: 498-506.
-         Blood, JR. R (1962).Marriage. New York: the free press of Glencoe.
-         Bouman, M., Lubjuhn, S., & Hollemans, H. (2017). Entertainment-education and child marriage a scoping study for girls not brides: The global partnership to end child marriage. London: Girls Not Brides.
-         Carmichael, S. (2011). Marriage and Power: Age at First Marriages in Spousal Age Gap in Lesser Developed Countries.History of the Family,Vol. 16. No. 21:416-436.
-         Cislaghi, B., & Bhattacharjee, P. (2017). Honour and prestige: The influence of social norms on violence against women and girls in Karnatak, South India. Retrieved from http://strive.lshtm.ac.uk/system/files/attachments/STRIVE_Honour20and20Prestige%20paper.pdf
-         Cislaghi, B.; Nkwi, P.; Mackie, G.; Shakya, H. (2019). Why context matters for social norms interventions: The case of child marriage in Cameroon, Global Public Health. an International Journal for Research, Policy and Practice, p. 1-12, DOI: 10.1080/17441692.2019.1704818.
-         Grijns, M.; Horii, H. (2018). Child Marriage in a Village in West Java (Indonesia): Compromises between Legal Obligations and Religious Concerns.Asian Journal of Law and Society, 5 (2018): 453–466.
-         Hawkins, J. D., Catalano, R. F., & Miller, J. Y. (1992). Risk and protective factors for alcohol and other drug problems in adolescence and early adulthood: implications for substance abuse prevention. Psychological bulletin, 112(1), 64.
-         Hossain, Md. Golam, M.; Rashidul A. and Saw, A. (2016). Prevalence of child marriage among Bangladeshi women and trend of change over time.Journal of Biosocial Science,V 48, Issue 4: 530-538.
-         Jensen, R., & Thornton, R. (2003). Early female marriage in the developing world. Gender & Development, 11(2): 9-19.
-         Kenny, L.;  Koshin, H.;  Sulaiman, M.; Cislaghi, B. (2019). Adolescent-led marriage in Somaliland and Puntland: A surprising interaction of agency and social norms.Journal of Adolescence, V 72: 101-111.
-         Koski, A., Clark, S., & Nandi, A. (2017). Has child marriage declined in sub-Saharan Africa? An analysis of trends in 31 countries. Population and Development Review, 43(1), 7–29.
-         Kumala D., Luh P. R..;  Dartanto, T. (2018).Natural disasters and girls vulnerability: is child marriage a coping strategy of economic shocks in Indonesia?. Journal Vulnerable Children and Youth Studies, An International Interdisciplinary Journal for Research, Policy and Care, Volume 14,  Issue 1, P. 24-35.
-         Lane, S. (2011), Stealing innocence: Child marriage and gender inequality in Pakistan, Plan Finland. 2011 [cited 2011 December 28]; Available from: http://www.plan.fi/File/197245fc-8b02-4abe 886854cd5e6a5497/Stealing+Innocence.+Child+Marriage+in+Pakistan+%28Plan+2011%29.pdf.
-         Mathur, S.; Margaret E. G.; and Malhotra, A. (2003). Too young to wed: The lives, rights, and health of young married girls, Washington, DC: International Center for Research on Women (ICRW).
-         Mensch, BS; Singh, S.; Casterline JB. (2005). Trends in the timing of first marriage amongmen and women in the developing world. In: Lloyd CB, Behrman JR,Stromquist NP, Cohen B, editors. The changing transitionsto adulthood indeveloping countries: Selected studies. Washington, D.C.: The NationalAcademies Press; 2006: 118–71.
-         Oppenheimer, V. K. (1988). A Theory of Marriage Timing.The American Journal of Sociology, V 94, No. 3: 563-591.
-         Rasmussen, B.; Maharaj, N.; Sheehan, P.; Friedman, H. S. (2019). Evaluating the Employment Benefits of Education and Targeted Interventions to Reduce Child Marriage. Journal of Adolescent Health, V 65, Issue 1, Supplement: 16-24.
-         Schaffnit, Susan B.; Hassan, Anushé; Urassa, Mark; Lawson, David W. (2019). Parent–offspring conflict unlikely to explain ‘child marriage’ in northwestern Tanzania.Nature Human Behavior,  V 3: 346–353.
-         Schaffnit, S. B.; Urassa, M.; Lawsonm, D. W. (2019). Child marriage” in context: exploring local attitudes towards early marriage in rural Tanzania.Sexual and Reproductive Health Matters, 27(1):  93-105, DOI: 10.1080/09688080.2019.1571304.
-         Schultz, P. W.; Nolan, J. M.; Cialdini, R. B.; Goldstein, N. J. & Griskevicius, V. (2018). The constructive, destructive, and reconstructive power of social norms: Reprise. Perspectives on Psychological Science, 13(2), 249–254.
-         Shanta, p. (2017). paesistent nature of child marriage among women even it is illegal: the case of Nepal. www.sciencedirect.com
-         Sunder, N. (2019). Marriage Age, Social Status, and Intergenerational Effects in Uganda, Demography, V 56, p.2123–2146.
-         Taylor, A.; Horn, J. V.; Vaitla, B.; Valle, A. D. & Cislaghi, B. (2019). Adolescent girls’ agency, social norms and child marriage.Journal of Adolescent Health, 64(Suppl. 4), S45–S51.
-         Tenkorang, E. Y. (2019). Explaining the links between child marriage and intimate partner violence: Evidence from Ghana.Child Abuse & Neglect.V89: 48-57.
-         UNICEF.(2005). Early Marriage: A Harmful Traditional Practice. A Statistical Exploration. New York: Strategic Information Section, Division of Policy and Planning, United Nations Children's Fund (UNICEF).
-         Vaitla, B., Taylor, A., Horn, J. V., & Cislaghi, B. (2017). Social norms and girls’ well-being. New York, NY: United Nations Foundation.
-         Walker, J-A (2012). Early Marriage in Africa – Trends, Harmful Effects and Interventions.African Journal of Reproductive Health June 2012 (Special Edition), 16(2): 231-240.
-         Wang, H., & Singhal, A. (2017). Unfurling the voicebook of Main Kuch Bhi Kar Sakti Hoon: Real-time audience engagement, rising fandom, and spurring of prosocial actions. New Delhi: Population Foundation of India.